Kars Kafkas Üniversitesi (KAÜ) Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Nurhan Aydın, Sarıkamış’ta donarak ve çarpışarak şehit olanların yanı sıra esir düşerek Azerbaycan’ın Nargin Adası'na ve Sibirya’ya götürülerek hayatlarını kaybedenlerin şehit kriterlerine uymadığı için resmi kayıtlarda olmadığını ileri sürdü.

        KAÜ Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Aydın, 1915’te Sarıkamış’ta şehit düşen askerlerin yanı sıra Hazar Denizi'nde bulunan Nargin Adası'na 1915 – 1917 yılları arasında 40 binin üzerinde Türk esirin getirildiğini, dönemin Azerbaycan gazetesi Açık Söz’ün yazdığını söyledi. Aydın, “Sibirya yollarında, esir kamplarında ölen askerlerimizin ve sivillerin sayısını da ne yazık ki hiçbir zaman öğrenemeyeceğiz. Bu kahramanların hiçbirisi şehit kriterine uymadığı için resmi kayıtlarda ne isimleri bilinen 17 binde ne de 60 bin rakamının içinde yer almaktadırlar." dedi.

        Kafkas Cephesi’nde bizzat bulunmuş subayların anılarında Sarıkamış yitikleri hakkında hemen hemen aynı rakamları verdiklerini kaydeden Aydın, askeri birliklerin sayısı en iyi bileceklerden birinin, 9. Kolordu Komutanı olan Mareşal Fevzi Çakmak olduğuna söyledi. Paşanın şehit sayısının en az 75 bin olduğunu söylediğini aktaran Aydın, diğer bir önemli şahsiyetin ise Kazım Karabekir Paşa olduğunu, onun da harekât sırasında kayıpların 60 binin üzerinde olduğunu söylediğini kaydetti.
CİHAN