İsveç Bilimler Akademisi, Ostrom'u, 'orman ve deniz gibi ortak malların dernek ve birlikler tarafından nasıl başarılı yönetilebileceğini' gösteren teorilerinden ötürü ödüle layık görmüştü.
Alanya Sınırlı Sorumlu Su Ürünleri İstihsal ve Satış Kooperatifi Başkanı Mustafa Çakır, Nobel Ekonomi Ödülü'nü alan ABD'li profesör Elinor Ostrom'un kendilerini anlatan teori hakkında değerlendirmelerde bulundu. "Kurmuş olduğumuz avlanma sistemi sayesinde kavgalar sona erdi." diyen Çakır, babalarının balık avlanma mevkileri için sürekli kavga ettiklerini söyledi.
Yıllar öncesinde balıkçı çoğaldıkça aralarında tartışmaların arttığını anlatan Çakır, "Bu nedenle balıkçıların mevkileri sınırlandırılmış. Balık sezonu öncesinde balıkçılar kooperatifte toplanarak, balıkçıların avlanma yerleri kura ile belirlenmiş. Böylece kavgalar sona ermiş. Biz de halen o sistemi devam ettiriyoruz. Şu anda 40 farklı bölgemiz var. Bir balıkçı avlandığı bir bölgeyi ertesi gün terk ediyor. O balıkçının yerini başkası alıyor. Böylece kooperatife üye balıkçılar 40 bölgeyi dolaşmış oluyor." dedi.
ABD'Lİ EKONOMİST 1975 YILINDA ALANYA'YA GELMİŞ
Ödül alan ABD'li ekonomistin, 10 yaşındayken Alanya'ya gelmiş olduğunu ifade eden Çakır, 1975 yılında ilçeye gelen ekonomistin balıkçılardan bilgi aldığına söyledi. ABD'li profesörden herhangi bir talepleri olmadığını dile getiren Çakır, ödül kazandı diye kendisinden bir istekte bulunmanın kendilerine yakışmayacağını ifade etti.
SİSTEM SAYESİNDE BALIKÇILAR EVLERİNİ GEÇİNDİRİYOR
Kooperatifin eski Başkanı Rıfat Kule de uygulanan sistem sayesinde balıkçıların evlerini geçindirdiğini belirtti. Eskiden bir gecede 100 ile 400 kilo arasında balık tuttuklarını aktaran Kule, "Eskiden büyük tekneler yani trollar avlanmaya çıkıyordu. Bu nedenle yavrular zarar görüyordu. Bu, balıkların neslinin tükenmesine neden oluyordu. Avlanma oranı yüzde 75 düşmüştü. Kurulan sistem sayesinde balıkçılar kontrol altına alındı. Trollarla avlanma önlendi ve herkes evine ekmek götürmeye başladı." dedi.
SİSTEMDEN ÖNCE ALANYA'DA SADECE 5 BALIKÇI AVLANIYORDU
Yaklaşık 40 yıldır balıkçılık yapan Ahmet Akman (63) da kooperatifin kurmuş olduğu sistem sayesinde bütün balıkçıların eşit olduğunu belirtti.
Sistem oluşturulmadan önce Alanya'daki 3-5 balıkçının avlanma yerlerini kendilerince taksim ettiklerine işaret eden Akman, şöyle devam etti: "Bu durum balıkçılara zarar veriyordu. Bu sorunu uyararak, kaymakamlığın da desteğini alarak çözdük. Şimdi herkes sıraya giriyor ve her gün yer değiştiriyor. Balık avlayıp avlayamaması ise onun şansı. Herkesin yeri ve sınırı belli."
Karaburun ve Gazipaşa arasındaki balık mevkilerinde aşırı avlanın önlendiğini aktaran Akman, dışarıdan gelen balıkçılara da sistemi anlattıklarını belirtti. Kooperatifte 20 balıkçı olduğunu ifade eden Akman, üye olmayanların da kurallara uyduğunu dile getirdi.
Alanya Belediye Başkanı Hasan Sipahioğlu da ABD'li ekonomist tarafından ele alınan eserde, Alanyalı balıkçıların geniş yer almasının kendisini mutlu ettiğini söyledi. Sipahioğlu, balıkçıların ilçenin tanıtımına büyük katkı sağladığını anlattı.
(CİHAN)
