Eski Devlet Bakanı Prof. Dr. Ahat Andican, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından 20 yıl geçmesine rağmen Orta Asya’da, özellikle batı gücü ABD'nin, Rusya’nın ve Çin’in ciddi bir şekilde rekabette olduğunu söyledi. 1997 yılından kurulan 55. Hükümette Türk topluluklarından sorumlu Devlet Bakanlığı ve hükümet sözcülüğü görevlerinde bulunan İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahat Andican, Samsun Türk Ocağı tarafından düzenlenen konferansta "Küresel Güçler; Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ve Türkiye” konulu bir konferans verdi.
Prof. Dr. Ahat Andican, "Orta Asya Türk Cumhuriyetleri Sovyetler Birliğinin 1991 yılında dağılmasıyla ortaya çıkan 15 cumhuriyetin beşini oluşturuyor. Sanki bir Dünya Savaşı yaşamışçasına bu cumhuriyetler doğu blokunun dağılmasından sonra hiçbir kimsenin ve kendilerinin de hazırlıklı olmadığı bir biçimde dünya siyaset sahnesine çıktılar. İlk sahneye çıktıkları dönemde bu cumhuriyetleri bazı batılı bilim adamları stratejik kara delik olarak tanımlıyor. Çünkü bu cumhuriyetlerin nasıl bir yöne gidecekleri konusunda kimsenin bir fikri yok. Batının gözüyle söylüyorum, aşırı milliyetçi guruplar iktidara gelebilir, kökten dinci gruplar iktidara gelebilir yada sistem farklı bir ad altında ama eski Sovyet sistemine bağlı bir şekilde devam edebilirdi. Dolayısıyla bu gelişmelerin durumuna göre de tabi devreye Türkiye’nin sokulup sokulmaması meselesi gündemdeydi. Yani bu ülkelerde milliyetçi kadrolar yada din eksenli kadroların gündeme gelmesi söz konusu olursa Türkiye büyük ölçüde batıyla ve bu cumhuriyetler arasında bağı oluşturabilme açısından, açılımı oluşturabilmesi açısından devreye girecekti. Durum çoğu politik bilimcinin tahmin ettiği gibi gelişti." değerlendirmesinde bulundu.
Prof. Dr. Andican, "Bu cumhuriyetlerde eski komünist kadroların bağımsızlık zemininde ama bu kez o ülkelerin milliyetçi bağlamında yani Özbek milliyetçisi, Kazak milliyetçisi şeklinde iktidarı sürdürmeleriyle. Bir anlamda ilk başta Türkiye ihtiyacı da batı açısından ortadan kalktı. Çünkü onlar bu bölgedeki jeostratejinin gereği olarak değişik bir yol izlediler. Türkiye’de bizim hepimizin gönlünün istediği şekilde değil, biraz daha farklı bir yol izlediler. Şimdi bu cumhuriyetlerin çok önemli stratejik, kara delik gibi görünen bu cumhuriyetlerin bugün bir strateji açıdan çok önemli bir odak olarak kabul edilmesi ve bu bölgede dünya güçlerinin ciddi bir mücadeleye girmesini sağlayan birçok neden var." diye ifade etti.
CİHAN
