Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM), geçtiğimiz yıl muhtelif sebeplerle sistemden ayrılan katılımcılar arasında vergi araştırması yaptı. Araştırmada katılımcılara "Vergi getirileri neler, bunlardan yararlanabiliyor musunuz?" sorusu yöneltildi. Bunlardan yüzde 24,2'si vergi imkânlarından yararlandığını belirtirken, yüzde 18,2'si gerek duymadığını ifade etti. Araştırmaya katılanların değişik sebeplerle yüzde 14,1'lik bölümü vergi avantajlarını kullanmadığını kaydetti. Yüzde 43,5'lik bölümü de vergilerden yararlanma kaideleri ile teamüllerini bilmediğini dile getirdi.
BES dahilinde ücretli çalışan konumundaki katılımcılar katkı payı ücretlerinin yüzde 10'unu, yıllık beyanname veren katılımcılar ise beyan ettikleri gelirin yüzde 10'unu asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak kaydıyla vergi matrahlarından düşürebiliyor. İşverenler ise yine asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak kaydıyla doğrudan gider yazarak bireysel emeklilik katkı paylarını kurumlar vergisi matrahından indirebiliyor.
10 yıl ve 56 yaş kriterlerini tamamlayarak BES'te emekli olma hakkı kazanan katılımcılar (vefat, maluliyet veya tasfiye gibi nedenlerle ayrılanlar da dahil olmak üzere) yüzde 5 oranında stopaj ödüyor. Emekli olma durumunda ödemelerin yüzde 25'i vergiden muaf olduğu için aslında stopaj kesintisi yüzde 3,75. Ancak katılımcıların 10 yıl süre ile katkı payı ödemeden sistemden ayrılması durumunda vergi avantajı toplam birikimleri üzerinden yüzde 15, 10 yıl süre ile katkı payı ödemiş olmakla birlikte emeklilik hakkı kazanmadan ayrılması durumunda toplam birikimleri üzerinden yüzde 10 stopaj ödeyerek elde ediliyor.
Halen çalışan ve katkı payı ödemesini gerçekleştiren bireysel emeklilik katılımcıları, ödeme belgelerini (tahsilat makbuzu, banka dekontu ya da kredi kartı ekstresi) şirketlerinin insan kaynakları departmanına ya da muhasebelerine; beyana tabi gelir vergisi mükellefi iseler muhasebecilerine ilettiklerinde, vergi indirimi alabiliyor.
Bu arada EGM'nin 27 Ağustos 2010 tarihli verileri açıklandı. Toplam fon büyüklüğü 10 milyar 867 milyon 865 bin 919 TL'ye, toplam katılımcı sayısı ise 2 milyon 190 bin 341 kişiye ulaştı. 2 bin 551 BES katılımcısı ise sistemden emekli oldu.
