Ankara
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde ikili ve heyetler arası görüşmelerinin ardından Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ile ortak basın toplantısı düzenledi.
Cumhurbaşkanı Mahmud'u İstanbul'da ağırlamaktan büyük bir memnuniyet duyduğunu belirten Erdoğan, Somali'yle her alanda gelişmeye devam eden ilişkilerin temelinde köklü, tarihi, beşeri ve kültürel bağların olduğunu söyledi.
Erdoğan, 2026'da Somali ile diplomatik ilişkilerin tesisinin 60'ıncı senesinin idrak edileceğini ifade ederek, bu sağlam temel üzerinde ilişkileri ilerletmeye, Somali'nin güvenlik ve istikrarına destek vermeye devam edeceklerini kaydetti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2011'de başbakanlığı döneminde kuraklık felaketiyle mücadele eden Somali'ye gerçekleştirdiği ziyaretin ardından kapsamlı bir insani yardım kampanyası başlattıklarını anımsatarak, "Tüm dünyanın Somali'den ümidini kestiği bir dönemde Türkiye tarafından uzatılan dostluk eli iki ülke arasındaki kardeşlik duygularının pekişmesine vesile oldu. Aradan geçen süre zarfında Somali eşine az rastlanır bir ilerleme kaydetti. Somali'nin yeniden ayağa kalkmasını istemeyenlerin çeşitli sabotajlarına rağmen Somali'de güvenlik açısından ciddi bir iyileşme sağlandı." diye konuştu.
Bu süreçte Somali'nin terörle mücadelesine kapsamlı desteği sürdürdüklerini dile getiren Erdoğan, TÜRKSOM Askeri Eğitim Merkezi'nde Somali ulusal ordusuna verdikleri eğitimler ve ekipman desteğiyle teröre karşı Somali'nin yanında olunduğunu gösterdiklerini anlattı.
Somali ordusunun terörle mücadelesinde son dönemde önemli başarılar elde etmesini memnuniyetle müşahede ettiklerini aktaran Erdoğan, güvenlik ortamındaki iyileşmenin, Somali siyasetinde reform adımlarını beraberinde getirdiğine dikkati çekti.
Erdoğan, Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud'un çabaları neticesinde 25 Aralık'ta başkent Mogadişu'nun da dahil olduğu Benadir idari bölgesinde uzun bir sürenin ardından yerel seçimler yapıldığını belirterek, seçim sonuçlarının Somali halkı için hayırlara vesile olmasını diledi.
"Dünyanın 4'üncü büyük filosuna sahip olduk"
Somali'yle enerji alanındaki işbirliğinin günden güne güçlendiğini vurgulayan Erdoğan, şöyle devam etti:
"Oruç Reis sismik araştırma gemimiz, Somali deniz alanlarında 9 ay süren araştırma faaliyeti yürüttü. 4 bin 465 kilometrekarelik alanda yürütülen bu çalışmalarla ülke tarihinde bir ilke imza atıldı. Gelinen noktada 2026 yılında sondaj faaliyetlerine başlamayı planlıyoruz. Bu faaliyetlerimiz Somali halkının refahına önemli katkılar yapacaktır. Buradan şu müjdeyi de sizlerle ve Somalili kardeşlerimle paylaşmak isterim. Türkiye olarak filomuza 2 yeni derin deniz sondaj gemisini dahil etmiş bulunuyoruz. İsimlerini Çağrı Bey ve Yıldırım olarak belirlediğimiz bu iki gemimizden ilki Somali açıklarında, diğeri Karadeniz'de görev yapacak. Çağrı Bey ve Yıldırım'ın da eklenmesiyle, bu alanda dünyanın 4'üncü büyük filosuna sahip olduk. Her iki güzel haberimizin de hayırlı uğurlu olmasını diliyorum."
Balıkçılık alanında Somali'yle imzalanan anlaşmayla işbirliğinin yeni bir boyut kazandığına işaret eden Erdoğan, bu anlaşma kapsamında Somali'nin teknik kapasitesinin geliştirilmesine destek olurken, kaçak avlanmayla mücadelesine de katkı sağlayacaklarını kaydetti.
Erdoğan, Somali Cumhuriyeti ile tarihi nitelikte bir işbirliğini uzay alanında hayata geçirdikleri kaydederek, "İmzaladığımız anlaşmalar çerçevesinde Somali'de bir uzay limanı kurmayı öngörüyoruz. 3 fazdan oluşan projenin ilk fazının projelendirilmesini tamamlayıp Türkiye Uzay Ajansı eliyle yapımına başladık. Projemizle uzay fırlatma ve uydu teknolojileri alanında önemli bir altyapı oluşturmayı hedefliyoruz. Tüm bu projeleri hayata geçirirken Türk Kızılay, TİKA ve AFAD başta olmak üzere ilgili kuruluşlarımızla Somali'ye destek olmayı sürdürüyoruz." ifadelerini kullandı.
"Somali'nin toprak bütünlüğünü ve siyasi birliğini kararlılıkla desteklemeye devam edeceğiz"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerini şu şekilde sürdürdü:
"Somali'nin birlik ve bütünlüğünün her şart altında muhafazası bizim için öncelikli meseledir. İsrail'in Somaliland'ı tanıma kararı gayrimeşrudur ve kabul edilemez. Elinde 71 bin Filistinli kardeşimizin kanı olan Netanyahu Hükümeti, Gazze, Lübnan, Yemen, İran, Katar ve Suriye'ye yönelik saldırılarının ardından şimdi de Afrika boynuzunu istikrarsızlığa sürükleme gayretindedir. Mısır ve Suudi Arabistan başta olmak üzere, bölge ülkelerinin yanı sıra Avrupa Birliği, İslam İşbirliği Teşkilatı ve Arap Ligi de İsrail'in kararını reddeden açıklamalar yaptı. Amerikan Başkanı Sayın Trump'ın konuya dair ilk beyanatı da gayet anlamlıydı ve kendisinin göreve geldiğinden itibaren ortaya koyduğu, bizim de desteklediğimiz küresel barış vizyonu teyit eder nitelikteydi. Somali'nin toprak bütünlüğüne ve egemenliğine vurgu yapan bütün bu açıklamaları oldukça kıymetli buluyoruz."
Buradaki tavırlarının tamamen ilkesel olduğuna işaret eden Erdoğan, "Çözüme hizmet etmeyen her adım sorunu daha da büyütür, derinleştirir. Somali Federal Cumhuriyeti ve Somaliland bölgesinin geleceğine ilişkin kararlar, tüm Somalililerin iradesini yansıtacak şekilde alınmalıdır. Biz bu süreçte Somali'nin toprak bütünlüğünü ve siyasi birliğini kararlılıkla desteklemeye ve Somali halkının yanında durmaya devam edeceğiz. Somali'nin kardeşlerimizin de birlik, beraberlik ve milli mutabakat ruhu içinde hareket edeceklerine yürekten inanıyoruz." şeklinde konuştu.
Somali Cumhurbaşkanı Mahmud: Somali'nin tehditlerle karşılaştığı bu dönemde biz Türkiye'nin desteğini hissettik
Somali Cumhurbaşkanı Mahmud, "Özellikle Somali'nin toprak bütünlüğü ve egemenlikle ilgili tehditle karşılaştığı bu dönemde, biz, Türkiye'nin, Türk milletinin desteğini hissettik." dedi.
Mahmud, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'a Somali'nin zor zamanlarında yanında olduğu ve liderliği için teşekkür eden Mahmud, "Özellikle Somali'nin toprak bütünlüğü ve egemenlikle ilgili tehditle karşılaştığı bu dönemde, biz, Türkiye'nin, Türk milletinin desteğini hissettik. Somali olarak biz de kendi kuvvetli hükümetimizi kurmak, toprak bütünlüğümüzü, egemenliğimizi kurmak için çalışıyoruz." ifadesini kullandı.
Mahmud, Türkiye'nin uzun yıllar önce Somaliland ve Somali arasında ara buluculuk çalışmaları yaptığını ve o zamandan beri bu sorunun barışçıl, dostane bir şekilde halledilebilmesi, çözülebilmesi için de çalışmalar yürüttüğünü belirterek, şunları söyledi:
"Bugün Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan, yine Türkiye'nin Somali'nin yanında olduğunu bir kere daha tekrarlamıştır. Türkiye, Somali'yi desteklemek üzere Somali'nin yanında olacaktır. Türkiye'nin desteği, Somali'nin ilerlemesinde son derece önemli. Barış, istikrar ve iyileşme için Türkiye'nin işbirliği çok önemli."
Somali'yle ortaklık gösteren bütün kardeş ülkelere, bölgesel kurum ve kuruluşlara teşekkür eden Mahmud, şunları kaydetti:
"(İsrail Başbakanı Binyamin) Netanyahu'nun bu saldırgan tavrı, Somali'yi de içeren bu tavrı kabul edilemez. Aslında bu saldırgan tavır, uluslararası hukukun da ihlalidir. Birleşmiş Milletler kurucu anlaşmasını ihlal eder niteliktedir. Yine Afrika Birliği'ni bir araya getirmiş olan anlaşmaların da diplomasinin de her türlü ilkesini ihlal eder niteliktedir. Toprak bütünlüğü, egemenlik ve bunlara müdahale etmemek bütün uluslararası sistemlerin altındaki temel değerlerdir."
Mahmud, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türkiye'den her zaman destek gördüklerini belirterek, "Amacımız, halkımız için daha iyi ve daha müreffeh bir geleceği güvence altına almaktır." dedi.
Bugün Erdoğan ile yapılan görüşmelerde Somali ile Türkiye arasındaki güçlü ilişki ve ortaklık konularının ele alındığını aktaran Mahmud, aynı zamanda dünyanın farklı bölgeleriyle ilgili istişarede de bulunduklarını kaydetti.
Mahmud, görüşmelerde iki ülke arasındaki işbirliğini artırmak ve derinleştirmek için çalışmalar yaptıklarını aktardı.
Aşırı uç grupların durdurulmamasının uluslararası bir sonucu olacağına dikkati çeken Mahmud, "Özellikle Somali için güvensizliğin ve Afrika bölgesinde güvensizliğin, istikrarsızlığın bir başlangıcı olur. Burada halihazırda da silahlı çatışmalar var. İnsani açıdan kırılgan bir bölge." dedi.
Mahmud, Somali'deki gruplar arasında da bazı gerginlikler olduğuna dikkati çekerek, "Bu ayrımcılığı, aşırı uç grupları destekleyerek daha da derinleştirmek, uluslararası ve dışarıdan müdahalelerle bunu derinleştirmek kimseye faydalı olmaz. Kendimiz, ulusal kalkınma planımıza tam bağlılıkla, kararlılıkla devam ediyoruz ve Somali için çok önemli olan bu kalkınma gündemini sürdürmeye de devam edeceğiz." diye konuştu.
Türkiye ve Somali'nin ortak çalışmaları
Son iki yılda özellikle Somali ve Türkiye'nin farklı alanlarda yaptıkları çalışmayla dikkat çektiğine işaret eden Mahmud, güvenlik alanındaki çalışmaların buna bir örnek olduğunu belirtti.
Mahmud, iki ülke arasında gerçekleşen insani yardım çalışmalarına da değinerek, "Somali'nin geçtiği en zor dönemde Türkiye'nin uzatmış olduğu yardım eli de çok önemli." ifadesini kullandı.
Somali'nin başkenti Mogadişu'da 25 Aralık'ta gerçekleşen yerel yönetim seçimlerine işaret eden Mahmud, bunu "epeydir beklenen önemli bir başarı" olarak nitelendirdi.
Mahmud, Somali'de en son demokratik seçimlerin 57 yıl önce gerçekleştiğini belirterek, şunları söyledi:
"Bu tarihi bir başarıdır Somali için. Bu, Somali insanının dayanıklılığını gösterir, kurumlarımızın artan yetkinliğini, kapasitesini gösterir ve bizim demokratik yönetimde istikrara doğru, ilerlemeye doğru emin adımlarla ilerlediğimizi gösterir."
Mahmud, Somali'nin ulusal kaynaklar açısından elle tutulur faydalar elde etmesinin son derece önemli olduğunu vurgulayarak, Türkiye ve Somali'nin, petrol ve gaz kaynaklarının tetkik edilmesi alanında uzun zamandır çalışmalar yaptığını kaydetti.
Bu alana öncülük etmesi ve Somali'nin yanında durması nedeniyle Türkiye'ye müteşekkir olduklarını ifade eden Mahmud, "Somali'nin ekonomik anlamda tekrar ayağa kalkmasında da bu çok faydalı olacaktır ve uzun vadeli refahı içinde son derece önemlidir." dedi.
Mahmud, şimdiye kadar elde edilen sonuçların son derece olumlu olduğunu ve bundan sonraki fazda sondaj çalışmalarının devam edeceğini aktardı.
Tetkik gemilerinin Somali'nin kıyısal alanlarında çalışmalarına devam edeceklerini belirten Mahmud, "Çok kısa süre içerisinde sondaj çalışmaları da başlayacak ve 2026'ya çok iyi bir başlangıç yapacağız inşallah." dedi.
Mahmud, bu yatırımlar ve beraber atılan adımların Türkiye'nin Somali'ye ne kadar çok inandığının göstergesi olduğunu kaydetti.
Petrol ve gazın keşfedilmiş olmasının Somali'nin ulusal anlamda tekrar güçlenmesinde etkili olacağını aktaran Mahmud, bunun Somali halkının hayatını da iyileştireceğini vurguladı.
Mahmud, Somali'deki kaynakların Somali halkına ait olduğunu vurgulayarak, "Bunların yönetimi de hesap verebilirlik, eşitlik ve nesiller arası sorumluluk ile sürdürülmelidir. Biz bugün bu ilkelerin, bu sürecin temellerini atıyoruz. Biz, Somali-Türkiye işbirliğinin daha da kuvvetlenmesi yönünde kararlılığımızı bir kere daha tekrarlamak istiyoruz." dedi.
Doğal kaynakların tespiti ve geliştirilmesi için yoğun ve kararlı bir çalışma yürüttüklerini aktaran Mahmud, sözlerine şu şekilde devam etti:
"Allah'ın izniyle bu çabaların somut sonuçlarını artık görmeye ve ülkemize bahşedilen bu zenginlikten fayda sağlamaya biz de başlıyoruz. Bu son derece önemli ve tarihi bir başarı bizim için. Ülkemizin egemenliğini ve toprak bütünlüğünü zayıflatmaya çalışanlara karşı kararlılıkla mücadelemizi sürdürürken bu zorlukların bizi doğal kaynaklarımızın sorumlu ve sürdürülebilir biçimde geliştirilmesi yönündeki hedefimizden alıkoymasına asla izin vermedik. Ve bu süreçte de Sayın Erdoğan'dan ve Türkiye'den her zaman destek gördük. Amacımız, halkımız için daha iyi ve daha müreffeh bir geleceği güvence altına almaktır."
AA
