OBAMA yönetiminin yeni planında kendilerine küçük bir rol biçmesine öfkelenen Çek Cumhuriyeti ABD’nin Doğu Avrupa’da kurmayı planladığı füze kalkanı projesinden çekildi.
ABD’nin eski Başkanı George Bush döneminde hazırlanan füze kalkanı projesi, Polonya’ya 10 füze savar konuşlandırılmasını, Çek Cumhuriyeti’ne de gelişmiş radar sistemi konulmasını öngörüyordu. Ancak Rusya’nın bu plana karşı gelerek, planın yürütülmesi halinde kendi füzelerini Polonya yakınına konuşlandıracağını bildirmesi üzerine, ABD’de Barack Obama yönetimi Eylül 2009’da bu planı revize etmişti. Yeni planda Çek Cumhuriyetine daha küçük bir rol biçilmişti. Çeklere sadece NATO topraklarına yönelik füzeleri saptamak için uydulardan gelen bilgileri analiz edecek bir erken uyarı merkezi verilmesi öngörülmüştü.
İkincil role ‘hayır’
Dün Amerikan Savunma Bakanı Yardımcısı William Lynn ile görüşen Çek Savunma Bakanı Alexander Vondra, ABD’nin füze kalkanı projesindeki ikincil rolden hayal kırıklığına uğradıklarını belirterek, “Biz projede yer almayı istedik. Ancak asla bu şekilde değil” dedi. Yeni füze kalkanı projesinde Türkiye’ye daha fazla rol verilmesi öngörülürken, Rusya’nın itirazları da planın hayata geçirilmesini rötara uğratıyor. Rusya, NATO ile entegre bir kalkan sistemi oluşturulmasını önerirken, NATO ortak bir savunma sistemine sıcak bakmıyor.
Şanhgay’dan uyarı gelmişti..
Çek Cumhuriyeti’nin şok etkisi yaratan bu açıklamasının Çin’in de aralarında olduğu Şanhgay İşbirliği Örgütü’nün beş üyesinin, füze kalkanı sistemine itirazından sonra gelmesi dikkat çekti. Rusya’nın da destek verdiği ve Şanghay İşbirliği Örgütü’nün Kazakistan toplantısında imzalanan açıklama, tek bir ülke tarafından inşa edilecek bir füzesavar sisteminin, bölgenin stratejik istikrarını tehlikeye atabileceğini ifade etti. Şanghay İşbirliği Örgütü, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan’ın 1996’da yılında Çin’in liderliğinde oluşturdukları bir yapılanma..
