Azeri bilim adamı Prof. Dr. Musa Kasımlı'ya ait "SSCB-Türkiye: İlişkilerin Normalleştirilmesinden Yeni Soğuk Savaş'a Kadar" adlı kitapta, eski lider Josef Stalin sonrası ve 1980 yılına kadar ikili ilişkiler ele alınıyor. Moskova'da yayınlanan eserde zaman zaman ikili ilişkilerde olumlu gelişmelere rağmen, Sovyet istihbaratının Türkiye'de aktif faaliyet gösterdiği belirtildi. Sovyet ajanların Türkiye'de ustaca faaliyet gösterdiği, özellikle askeri istihbarat GRU'nun sol örgütlere silah sağladığı iddia ediliyor.
"KGB, TÜRKİYE-ABD İLİŞKİLERİNİ BOZMAK İSTİYORDU"
KGB'nin ABD'nin Türkiye'deki tutumunu zayıflatmak, Türkiye -Amerikan ilişkilerini bozmak amaç edindiği vurgulanıyor. Azeri akademisyenin iddiasına göre, Türkiye'deki görevli Sovyet diplomatları, SSCB'nin yardımıyla yapılan inşaat alanlarındaki Sovyet görevlileri ve Sovyet gazetecilerin çoğu KGB'nin ajanı idi. Türkiye'de görev yapacak elemanların Dağıstan, Azerbaycan, Kazakistan'dan daha çok temin edildiği vurgulanıyor.
Ajanlar a başta Türkiye olmak üzere dünya istihbarat kurumlar ı ve tarihinin iyi öğretildiğini kitapta yer alıyor. Ajanların Türkiye'ye gönderilmedin önce günlük 10-12 saatlik derslerde; Türkiye tarihi, uluslararası ilişkiler, Türk kültürü, Türkiye gelenek görenekleri ve edebiyatını öğrendikleri belirtiliyor. Ajanların başka okullarda eğitim alan öğrenci kimliğinde Türkiye'den gelen bilim adamı ve şairlerle buluşturdukları kaydediliyor. Ajan adaylarının Nazım Hikmet'le Rusya Şarkiyat Enstitüsü'nde defalarca görüştüğü illeri sürülüyor.
İLK DENEME İZMİR FUARI
Kitaba göre," KGB okulunun dördüncü sınıf ajan adayları başka kimlik ve üniversite öğrencisi adı altında Türkiye'ye tercüman olarak gönderiliyordu. Bu bağlamda İzmir Uluslararası Fuarı KGB için iyi bir fırsat olarak görülüyordu. Burada KGB ajanları tercüman olarak görev yapıyordu. Sovyet standını ziyaret eden Türklerle ilişki kuran genç KGB ajanları, çok dikkatli davranıyordu. Bu denemeyi başarıyla geçenler daha sonra KGB'nin 1. Dairesi'nde özel sınava alınıyordu. Sınavda Türkiye tarihi, kültürü ve Türk halkının psikolojisi ve genelenleri soruluyordu. Sınav geçenler daha sonra Türkiye'ye başka görev adı altında ajan olarak gönderiliyordu"
