Sovyetler Birliğini'nin en büyük nükleer varislerinden biri olan Kazakistan, 20 yıldır nükleer silahlarla etkili bir şekilde mücadele ediyor. Sovyetler Birliği döneminde dünyanın 4'üncü büyük nükleer gücü Kazakistan'ın 1991 yılında ülkenin kuzeyindeki nükleer deneme poligonuna kilit vurmasıyla başlattığı mücadele, uluslar arası arenada da destek görüyor.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in yoğun çabası sonucu 1991 yılında SSCB'nin mirası olan Semipalatinski'deki nükleer deneme alanın kapatılması dünyada da büyük yankı uyandırmıştı. Ülkesinin nükleer güç olmak istemediğini dünyaya duyuran Nazarbayev, bu konudaki mücadelesini Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunun 64. Oturumuna taşımıştı. Kurula "Uluslar arası Nükleer Denemelere Karşı Eylem Günü" teklifinde bulunan Nazarbayev olumlu tepki aldı. Bu çerçevede alınan karar doğrultusunda "29 Ağustos Uluslar arası Nükleer Denemelere Karşı Eylem Günü" ilan edildi.
Söz konusu eylem günü etkinlikleri kapsamında Kazakistan'ın İstanbul Başkonsolosluğu yuvarlak masa toplantısı düzenledi. WOW Otel'de düzenlen toplantıya çok sayıda akademisyen, diplomat ve gazeteci katıldı. Yuvarlak masa toplantısında dünyanın önemli nükleer gücüne sahip olan Kazakistan'ın nükleer deneme alanını kapatması ve nükleer güç olmayı ret etmesi tartışıldı. Katılımcılar, Kazakistan'ın bu konudaki kararının olumlu bir adım olduğu konusunda fikir birliğine vardı.
Toplantıda söz alan Kazakistan'ın İstanbul Başkonsolosu Askar Shokybayev, ülkesinin 1991 yılında nükleer deneme poligononu kapatmakla dünyada büyük bir prestij elde ettiğinin altını çizdi. Shokybayev, Kazakistan'ın aldığı bu zor karar ile ülke içinde ve dışında güven kazandığının altını çizdi.
Toplantıya katılan Doç Dr. Abdulvahap Kara ise, bölgedeki nükleer güç ve Kazakistan'ın bu konudaki politikalarını geniş bir şekilde dile getirdi. Kara'ya göre Kazakistan, çok önemli bir karar alarak, dünya barışına büyük bir katkı sağladı.
Türk Asya Araştırmalar Merkezi (TASAM)'dan Dr. Almagül İsina ise Kazakistan'ın Semey bölgesinde yaşadığını belirterek, denemelerin yapıldığı bölgede akrabalarının bulunduğu, buralarda radyasyona maruz kalan insanların büyük sağlık sorunları yaşadığını aktardı. İsina, kanser vaakaların hala bölgede yaygın olduğunu dile getirdi.
Rusya döneminde Kazakistan'da 12 bin menzilli 1200 adet kıtalar arası nükleer başlıklı füzenin bulunduğu belirtiliyor. Füzeler; Kızılorda, Akmolinski ve Semipalatinski bölgelerine yerleştirilmiş.
