-Kamusal alanda türban tartışmalarına nasıl bakıyorsunuz?
Bu Türkiye'de geniş kitleleri rahatsız eden önemli bir konudur ve çok uzun yıllar sürmüştür. Türkiye'nin artık bu türban meselesi, başörtüsü meselesi, adına ne konulduğu da çok önemli değil kimin nasıl tanımladığı da çok önemli değil ama insanların istediği şekilde kıyafetleriyle toplumsal hayatın içinde yer almaları sadece bir inanç özgürlüğü meselesi de değildir. Kadınların toplumsal hayata katılmasının önemli araçlarından birisidir. Ben bunun sadece üniversitelerle kısıtlanmasını değil aynı zamanda işte bu kamusal alan tartışması da hani eskilerin bir tabiri var ya "Eskiden yoğ idi, şimdi çıktı bu rivayet" diye. Bu kamusal alan tartışması da bu anlamda yeni çıkmış olan bir tartışmadır. Yani insanlar nasıl istiyorlarsa tabi ki toplumsal düzeni bozmayacak şekilde kıyafetleriyle yer almalıdırlar, okumalıdırlar, meslek sahibi olmalıdırlar ve bunları icra edecek imkanlara sahip olmalıdırlar. Bunun çok temel bir insan hakkı olduğunu, çok temel bir kadın hakkı olduğunu düşünüyorum. Bunun üzerinde siyasetçilerin uzun yıllardır böylesine derin tartışmalar yapmasını da açıkçası son derece çağ dışı ve anlamsız görüyorum.
- Referandumdan beri konuştuğumuz %42'yi anlama tartışmaları var. Siz nasıl bakıyorsunuz bu endişe ya da tartışmalara?
Türkiye'de maalesef bunu biz de görüyoruz. Yani ister üretilmiş diyin ister oluşmuş diyin birtakım endişeler, yaşam tarzı müdaheleleri anlayışı ya da işte o klasik temde bir mahalle baskısı anlayışı endişesi. Samimi olarak buna sahip olan insanlar olduğunu biliyorum. Ama maalesef Türkiye'de özellikle türbanla ilgili bu tür çekincelerin önemli bir kısmı politik amaçlarla ortaya konulmuştur. Yani herhangi bir kamu görevlisinin başına takmış olduğu bir başörtüsünün onun görüşlerini yansıtmak bakımından ne tür bir simge olduğunun hakikaten anlaşılması son derece zordur. Kaldı ki insanlar aynı dünya görüşüne, inanç sistemine sahip olsalar da başlarına türban takmasalar da zaten fikirlerini, zihinlerini aynı dünya görüşü işgal etmiş olmayacak mı? ya da erkeklerde bu durum ortaya çıkmayacak mı? Bunlar son derece anlamsız tartışmalardır. Ama Türkiye bunları sağlıklı bir şekilde ortaya koyacak ve inşallah bunları aşacak. Burada temel olan husus şu: Türbanlı olsun olmasın, dini inancı sağlam olsun olmasın, başka dini inançlara sahip olsun, başka yaşam tarzlarına sahip olsun herkesin bir diğerine, karşısında gördüğü kendisi gibi olmayana toleranslı yaklaşmayı öğrenmesi lazım. İnsanların aynı toplumsal ortamlarda, bunlar kamusal ortamlar da olabilir, birbirleriyle farklılıkları içerisinde bir arada yaşamayı özümsemiş olmaları lazım. Sıkıntının kaynağı burada. Yani bu tahammülü arttırdığımız zaman bu tartışmaları geride bırakacağımızı düşünüyorum.
Bu Türkiye'de geniş kitleleri rahatsız eden önemli bir konudur ve çok uzun yıllar sürmüştür. Türkiye'nin artık bu türban meselesi, başörtüsü meselesi, adına ne konulduğu da çok önemli değil kimin nasıl tanımladığı da çok önemli değil ama insanların istediği şekilde kıyafetleriyle toplumsal hayatın içinde yer almaları sadece bir inanç özgürlüğü meselesi de değildir. Kadınların toplumsal hayata katılmasının önemli araçlarından birisidir. Ben bunun sadece üniversitelerle kısıtlanmasını değil aynı zamanda işte bu kamusal alan tartışması da hani eskilerin bir tabiri var ya "Eskiden yoğ idi, şimdi çıktı bu rivayet" diye. Bu kamusal alan tartışması da bu anlamda yeni çıkmış olan bir tartışmadır. Yani insanlar nasıl istiyorlarsa tabi ki toplumsal düzeni bozmayacak şekilde kıyafetleriyle yer almalıdırlar, okumalıdırlar, meslek sahibi olmalıdırlar ve bunları icra edecek imkanlara sahip olmalıdırlar. Bunun çok temel bir insan hakkı olduğunu, çok temel bir kadın hakkı olduğunu düşünüyorum. Bunun üzerinde siyasetçilerin uzun yıllardır böylesine derin tartışmalar yapmasını da açıkçası son derece çağ dışı ve anlamsız görüyorum.
- Referandumdan beri konuştuğumuz %42'yi anlama tartışmaları var. Siz nasıl bakıyorsunuz bu endişe ya da tartışmalara?
Türkiye'de maalesef bunu biz de görüyoruz. Yani ister üretilmiş diyin ister oluşmuş diyin birtakım endişeler, yaşam tarzı müdaheleleri anlayışı ya da işte o klasik temde bir mahalle baskısı anlayışı endişesi. Samimi olarak buna sahip olan insanlar olduğunu biliyorum. Ama maalesef Türkiye'de özellikle türbanla ilgili bu tür çekincelerin önemli bir kısmı politik amaçlarla ortaya konulmuştur. Yani herhangi bir kamu görevlisinin başına takmış olduğu bir başörtüsünün onun görüşlerini yansıtmak bakımından ne tür bir simge olduğunun hakikaten anlaşılması son derece zordur. Kaldı ki insanlar aynı dünya görüşüne, inanç sistemine sahip olsalar da başlarına türban takmasalar da zaten fikirlerini, zihinlerini aynı dünya görüşü işgal etmiş olmayacak mı? ya da erkeklerde bu durum ortaya çıkmayacak mı? Bunlar son derece anlamsız tartışmalardır. Ama Türkiye bunları sağlıklı bir şekilde ortaya koyacak ve inşallah bunları aşacak. Burada temel olan husus şu: Türbanlı olsun olmasın, dini inancı sağlam olsun olmasın, başka dini inançlara sahip olsun, başka yaşam tarzlarına sahip olsun herkesin bir diğerine, karşısında gördüğü kendisi gibi olmayana toleranslı yaklaşmayı öğrenmesi lazım. İnsanların aynı toplumsal ortamlarda, bunlar kamusal ortamlar da olabilir, birbirleriyle farklılıkları içerisinde bir arada yaşamayı özümsemiş olmaları lazım. Sıkıntının kaynağı burada. Yani bu tahammülü arttırdığımız zaman bu tartışmaları geride bırakacağımızı düşünüyorum.
