1 Ocak 2010 tarihinde faaliyete girecek olan Niğde Belediyesi Yaş Sebze ve Meyve Hali'nin sevk ve idaresi, İşletme ve İştirakler Müdürlüğü'ne bağlı Hal Şefliği'nce yürütülecek. Halde yaş sebze ve meyve üreticilerine, üretici birliklerine, sebze ve meyve komisyoncularına, sebze ve meyve ticareti yapan gerçek ve tüzel kişilere yapılacak tahsislerde öncelik hakkı üretici birliklerine verilecek.
Yönetmelik esaslarına göre, toptancı haline giriş yapan malın kime geldiği, fatura ve irsaliyesiyle birlikte hal giriş kapısında hal şefliği görevlilerince tespit edilecek. Giriş ve çıkışı yapılan malların faturaları ve gerekli belgeleri görevliler tarafından titizlikle incelenecek. Belgelerde ya da faturalarda eksiklik söz konusu olursa, fatura düzenlenmemesi veya eksik düzenlemesi halinde cezai işlem uygulanacak. Fatura düzenlememeleri veya eksik düzenlemeleri halinde ise satıcılardan mal bedelinin yüzde 25'i oranında belediye payı tahsil edilecek. Eylemin tekrarı halinde işyeri tahsisi belediye encümenince iptal edilecek.
Pazarlarda ve marketlerde satılan her türlü sebze ve meyvenin hale giriş çıkış yapmasını öngören yönetmelik, belirli miktarlarda direk olarak üreticiden tüketiciye satış yapılmasına da müsaade ediyor. Buna göre, üreticiler çiftçi belgeleri ile kendi ürettikleri malları muhtelif semt pazarlarında kilo ile yapılan satışlarda 100 kilogram, tane ile yapılan satışlarda 150 adet, bağ ile yapılan satışlarda 50 bağı geçmemek üzere bizzat tüketiciye perakende satış yapabilecekler.
Üreticilerin belirtilen miktarları aşan satışlarında çiftçi belgesi ile perakende mal satmak üzere üreticiden mal satın alanlar ise fatura ve müstahsil makbuzu ile hal şefliğine gelerek yüzde 15 oranında belediye payı ödeyerek satış yapabilecekler. Bildirimde bulunulmaması veya yanlış bildirimde bulunması halinde ise bu kimselerden yüzde 30 belediye payı alınacak.
Toptancı halinden satın alınmadan yapılacak perakende satışları engelleyen yönetmeliğin esaslarına göre belediyenin izin verdiği sebze ve meyve satış yerleri haricinde bu yerlerin müştemilatından sayılan yol, meydan ve çevresi gibi açık yerlerde teşhir ve satış yapılamayacak. Çevre il ve ilçelerden gelen her türlü müstahsilin malını halde satmak veya komisyoncu eliyle sattırmak istediği taktirde o malın menşeini gösteren belge (fatura, irsaliye, muhtarlıktan alınacak belge, çiftçilik belgesi ve müstahsil belgesi gibi) gösterme zorunluluğu olacak. Belge göstermeyen müstahsilin malını komisyoncu satamayacak.
Niğde Belediyesi Yaş Sebze ve Meyve Hali'nde satışa çıkacak her türlü ürünün fiyatı arz ve talebe göre serbest rekabet şartlarına göre belirlenecek. Ortaya çıkması halinde hal şefliği serbest fiyat oluşumunu etkileyen hususları ortadan kaldırmakla görevli olacak. Satışlar, pazarlık usulü ile yapılacak ve alıcı sayısının fazla olması durumunda açık artırma yöntemiyle satış yapılabilecek. Ayrıca, fiyat tespit kurulu haftada iki sefer serbest şekilde oluşan fiyatı ilan edecek.
Halde satılan malların sağlık koşullarına uygunluğu da denetlenecek. Halk sağlığına zararlı olan ürünlerin tespiti hal şefliği, ziraat mühendisi ve gıda mühendisinden herhangi birisinin yetkisi dahilinde olacak. Çürüyen veya herhangi bir şekilde sağlığa zararlı durumda bulunan yaş meyve ve sebzeler, gıda maddeleri nizamnamesinin ilgili maddeleri gereğince muamele görecek ve zabıta eliyle imha edilecek. (CİHAN)
