Sahte CEO skandalı

Gazin, Rus telekom şirketi VimpelCom'da Norveçlilerin ipini çekmek için Alfa'yla işbirliği yapan Ukraynalı Victor Pinchuk'un da sağ kolu. Pinchuk ve Alfa şu sıralarda 1.5 yıllık hülle planlarını sonlandırmak üzere...

 

Alfa aynı taktiği geçmiş yıllarda Turkcell'de de kullanmıştı. Çukurova Telecom Holding'in yüzde 62'sini (O zamanki değeri 1 milyar dolar) mahkeme kararıyla Kazaklara 90 milyon dolara satan Rus grup, Telenor'la barış imzalayınca hisseleri aynen geri almıştı. Bu da işlemin bir hülleden ibaret olduğunu ortaya koymuştu.

 

Turkcell'in sorunlu ortakları bağımsız yönetim kurulu üyesi adaylarını SPK'ya sunarken, listedeki isimlerin bağımsızlıkla uzaktan yakından ilgisi olmadığı apaçık ortada... Altimo'nun danışma kurulu üyesi Julian Horn-Smith, İtalya'da mafyanın da içinde olduğu bir operasyonda hakkında soruşturma başlatılan Riccardo Ruggiero derken, şimdi de dikkatler bir başka isim üzerinde: Gennady Gazin. Eastone şirketinin CEO'su olan Gazin hakkında ufak bir araştırma yapmak, Alfa'nın neden bu ismi yönetime sokmak için bu kadar istekli olduğunu anlamak için yeterli oluyor. Eastone şirketinin sahibi, bugün Ukrayna'nın en zengin işadamlarının başında gelen Victor Pinchuk. Bu isim aynı zamanda, Alfa'nın Rusya'da Norveçli Telenor ile ortak olduğu Rus telekom şirketi Vimpelcom'un yüzde 6 oranında ortağı. Fakat iş bu kadar basit değil. Söz konusu yüzde 6'lık hisse son bir yılda tam iki kez el değiştirdi. Bunun nedeni de Alfa'nın, zamanında Turkcell için de kullandığı 'hülle' silahını devreye sokarak VimpelCom'da Norveçlileri bertaraf etmek istemesi... Olayların geçmişi 1.5 yıl öncesine dayanıyor. Herşeyin başlangıcı ise Rus Alfa'nın, VimpelCom'a Mısırlı Naguib Sawiris'i ortak etmesiyle başladı... İşte 100 milyon dolarlık hüllenin kuklasın, Turkcell yönetim kurulu adaylığına taşıyan süreç...

 

 

Rus Alfa, Ocak 2011'de Telenor'un tüm itirazlarına rağmen, Mısırlı Sawiris'i şirkete ortak etmek için düğmeye bastı. Ocak ayında yapılan yönetim kurulunda, VimpelCom'un Mısırlılara ait Wind Telecom'un hisselerini yaklaşık 1.5 milyar dolara satın almasına karar verildi. Satışla birlikte aynı zamanda Mısırlılar VimpelCom'a da ortak yapıldı. Anlaşma öncesinde yüzde 39,6 olan Telenor hisseleri işlem sonrasında yüzde 31,7'ye, oy hakkı ise 36'dan 25'e inecekti. Buna karşılık yüzde 20 hissesi bulunan Mısırlı Wind'in oy hakkı yüzde 30,6 olarak kayıtlara geçecekti. Telenor anlaşmaya karşı çıkarken, son sözü 17 Mart 2011'deki Genel Kurul söyledi ve işleme nihai onay verildi.

 

 

Rusların , anlaşmayı onaylatmaktan sonraki gündemi ise yönetim kuruluna Mısırlıları sokarak, yönetimdeki çoğunluğu ele almak ve Telenor'u şirkette devre dışı bırakmaktı. Fakat Alfa ve Telenor arasındaki ortaklık anlaşması, VimpelCom Yönetim Kurulu'na dair maddeler de içeriyordu. Buna göre şirketin 9 kişilik yönetim kurulunda Alfa ve Telenor'dan üçer üye bulunacak, kalan üyeler de bağımsızlardan oluşacaktı. Kurulda kararın çıkması için 6 kişinin 'evet' demesi gerekiyordu. Yani Alfa'nın istediği kararları çıkarması için bağımsızları da yanına alması şarttı. Bu zahmetten kurtulmak isteyen Alfa, Telenor ile aralarındaki sözleşmeyi feshetmek için düğmeye bastı.

 

 

Rusların 'hülle' taktiğine Türkiye hiç de yabancı değil. Alfa, aynı taktiği bundan önce Turkcell için de kullanmıştı. Turkcell'de Alfa Grubu'yla yaşanan sorunlar 2005 yılına uzanıyor. Bu tarihte Çukurova Grubu, sahip olduğu Turkcell hisselerinin bir kısmını Rus Alfa Grubu'na satmıştı. Satış işlemi doğrudan Turkcell üzerinden değil, Turkcell'in yüzde 51 ortağı olan ve Çukurova Grubu tarafından kontrol edilen Cukurova Telecom Holding üzerinden yapılmıştı. Bu satış sonrasında Alfa Turkcell'in yüzde 13.22'sine, Çukurova ise yüzde 13,77'sine hakim olmaya devam etti. Böylece Turkcell'in yönetimi bir Türk şirketi olan Çukurova'da kaldı.

 

 

TURKCELL'e yüzde 13.2 ortak olan Alfa, bu sırada Ukrayna'da, Norveçli telekom şirketi Telenor ile sorunlar yaşamaya başladı. İki grubun ortak oldukları Kyivstar ve VimpelCom'daki anlaşmazlıkları Alfa'nın Turkcell ortaklığıyla farklı bir boyut kazanmıştı. Telenor ve Alfa'nın ortaklık anlaşması rekabet alanında bazı düzenlemeler içeriyordu. Buna göre Telenor, Alfa şirketi olan Alfa Telecom Turkey şirketinin Turkcell'deki hissesinin en fazla yüzde 5 olması gerektiğini belirtiyordu. Alfa'nın Turkcell'de yüzde 13.22 hissesi olması ve Turkcell'in Ukrayna'da Life isimle bir GSM operatörüyle faaliyet göstermesi Alfa ve Telenor arasındaki ortaklık anlaşmasına aykırıydı.

 

Bu kapsamda Telenor, Alfa'yı New York'ta mahkemeye verdi. Mahkeme karar aşamasındayken Alfa, Turkcell'deki hisse oranını görüntüde yüzde 5'e indirecek bir operasyon başlattı ve Çukurova Telecom Holding'teki hisselerinin yüzde 62'sini VISOR adlı bir Kazak Grubu'nun şirketlerine devrettiğini açıkladı. Alfa Telecom Turkey şirketinden Nadash ve Alexander Mamut'a ait Henri Services şirketine satılan yüzde 62'lik CTH hissesi, Turkcell'deki hisselerini yüzde 13,22'¤den 4,99'a indirmekteydi.

 

 

Normal bir satış gibi görünen operasyon aslında mahkemeyi yanıltmaya yönelik bir hülle işleminden ibaretti. Zira o sıralarda Turkcell'in değeri 12 milyar doları aşmaktaydı ve satışı söz konusu olan hissenin de değeri 1 milyar dolar olması gerekirken satış bedeli 90 milyon dolar olanak açıklandı. Alfa'nın Turkcell'deki 1 milyar dolar değerindeki hissesini 90 milyon dolara satmış olması VISOR Grubu'nun sadece mahkemeyi yanıltmak için adeta bir paravan şirket olarak kullanıldığını ortaya çıkardı. Yıllar sonra Alfa ile Telenor barışınca sözü geçen hisseler tekrar Alfa'ya devroldu. Böylece olayın sözde bir satış olduğu da ispatlandı.

 

 

Ortaklar arasındaki sözleşmeye göre, taraflardan herhangi birinin şirketteki payı yüzde 25'in altına indiği anda aradaki sözleşme iptal oluyordu. Alfa da çıkış yolunu burada buldu. VimpelCom'daki hisselerinin yüzde 6'sını satmak, Alfa'nın sözleşmeyi feshetmesi için yeterliydi. Alfa, Haziran 2011'de yaptığı bir anlaşmayla şirketin yüzde 6'lık hissesini 101.35 milyon dolara Kıbrıs merkezli 'Forrielite'ye sattı. Peki bu şirket kime ait? Forrielite'nin sahibi Oleg Kiselev isimli Rus bir işadamı. Türkiye'de çok bilinmese de Kiselev, aynı zamanda Rus Alfa Grubu'nun da kurucuları arasında.

 

 

Anlaşmanın imzalanmasının hemen ardından, şirket British Virgin Islands'da kayıtlı Sparrowhill Trading'den 108 milyon dolarlık kredi aldığını açıkladı. Telenor, olayın üzerine gidince, Sparrowhill Trading ile ilgili şok bir gerçek ortaya çıktı. Şirketin üç sahibi vardı. İlk ikisi Türkiye'nin çok tanımadığı isimler: German Khan ve Alexei Kuzmichev. Üçüncü isim ise Alfa Group Yönetim Kurulu Başkanı Mikhail Fridman. Yani işlemin parası aslında Alfa Grubu tarafından ödenmişti. Telenor konuyu hemen mahkemeye taşıdı ve söz konusu satışın yasalara aykırı olduğunu ve ortaklık sözleşmesinin geçerliliğini korumasını talep etti.

 

 

Olayın mahkemeye intikal etmesinin ardından süreç Telenor lehine gelişmeye başladı. Bunu gören Alfa da, söz konusu hisselerin el değiştirmesinin kendileri için iyi olacağını düşündü ve 2012 yılı başında yani ilk satıştan yaklaşık 6 ay sonra Kiselev'in hisseleri satmasını istedi. Kiselev de, Alfa'nın talimati üzerine yüzde 6'lık hisseyi yine Güney Kıbrıs merkezli Bertofan Investments'a sattı. Satış işleminin tutarı da 111 milyon dolar olarak açıklandı. Kiselev de böylece 6 ay içinde 10 milyon doları cebine koymuş oldu. Peki Bertofan fonu kime ait. İşte Turkcell'e bağımsız yönetim kurulu üyesi olması için aday gösterilen Gazin burada devreye giriyor. Nitekim Bertofan'ın çatı şirketi Ukrayna'nın en zengin işadamlarından Viktor Pinchuk'un sahibi olduğu EastOne. Şirketin CEO'su, Pinchuk'un da sağ kolu olan Gennady Gazin..

 

 

Bugünlerde , dünya basınında diğer bir Rus telekom şirketi MegaFon'daki hisselerini satan Rus Alfa'nın Pinchuk'un yüzde 6'lık hissesine talip olduğu konuşuluyor. Yani hisseler yaklaşık 1.5 yıllık bir aradan sonra yeniden Alfa'ya dönüyor. Bu da Alfa'nın Ocak 2011'de Telenor'u VimpelCom'dan bertaraf etmek için yaptığı satış anlaşmasının aslında bir hülleden ibaret olduğunu tüm çıplaklığıyla ortaya koyuyor. Bu hüllenin kuklalarından biri de EastOne CEO'su Gazin (Akşam)