BİLGİ NOTU
05.01.2009 tarih ve 14-15 sayılı tespit ve tahakkuk belgesi (TTB) muhteviyatı eşyalara konu Masa Örtüsü cinsi eşyalara ait Ambarlı Gümrük Müdürlüğü'nce tanzimli 05.01.2009/14-15 sayılı Tespit ve Tahakkuk Belgeleri, Ambarlı Gümrük Müdürlüğü'nün 29.01.2009 tarih ve 10018-130730 sayılı yazıları ekinde 12.02.2009 tarihinde Erenköy Tasfiye İşletme Şube Müdürlüğüne intikal etmiştir.
Erenköy Tasfiye İşletme Şube Müdürlüğü'nce eşyanın biran evvel ülke ekonomisine kazandırılmasını teminen 12.02.2009 ve 16.02.2009 tarihlerinde eşya bulunduğu yerden çekilmeden perakende satış kararı alınarak onaylanmak üzere 12.02.2009 ve 16.02.2009 tarihlerinde İstanbul İşletme Bölge Müdürlüğü'ne intikal ettirilmiş ve Bölge Müdürlüğü'nce onaylanmıştır.
Kararların onaylanmasını takiben Erenköy İşletme Şube Müdürlüğü'nce tanzim edilen Fiyat Tespit Formları onaylanmak üzere Bölge Müdürlüğü'ne gönderilmiş, Bölge Müdürlüğünce onaylanan Fiyat Tespit Formları 21.04.2009 tarihinde Erenköy Şube Müdürlüğü'ne gönderilmiş olup; söz konusu eşyanın tasfiyesi Erenköy Tasfiye İşletme Şube Müdürlüğü Perakende Satış Mağazasında yaklaşık 70 farklı kişiye satışları yapılarak gerçekleştirilmiştir.
Söz konusu masa örtülerinden;
Boncuk işlemeli masa örtüsü: 4190 adet X 4 TL (Birim Fiyatı)=16.760 TL
Boncuk işlemeli masa örtüsü: 2520 set X 17.50 TL (Birim Fiyatı)=44.100 TL
Masa örtüsü: 6600 adet X 2 TL (Birim Fiyatı)=13.200 TL
Masa örtüsü: 9768 set X 6 TL (Birim Fiyatı)=58.608 TL olmak üzere toplam 132.688 TL. satış hasılatı elde edilmiştir.
Firmanın eşyanın ithalini tasfiyeye kalmadan önce gerçekleştirmesi halinde; Ambarlı Gümrük Müdürlüğü'nde Açılan Transit Beyannamesine göre; Eşyanın fatura bedeli her iki beyanname için toplam 93.878,03 TL (55.436.61 USD) olarak beyan edilmiş olup, Gümrük Vergisi ( %12 ) 11.265,37 TL, KDV (% 8 ) 9.456,89 TL olmak üzere diğer yasal yükümlülüklerle beraber firmanın ödeyeceği vergiler 20.790,06 TL. olacaktı. Bu durumda satış hâsılatından (132.668), eşyanın ithal edilmesi durumunda ödenecek toplam vergi (20.790,06) tutarı düşüldüğünde hazineye 111.877.94 TL daha fazla bir tutarın kazandırıldığı açıkça gözükmektedir.
Bu arada firma tarafından Genel Müdürlüğü'müze verilen 09.03.2009 tarihli dilekçede set halindeki masa örtüleri için 3,75 USD, adet halindeki masa örtüleri için 0,75 USD teklif verdikleri görülmektedir.. Firma dilekçesinin Genel Müdürlüğümüze veriliş tarihi olan 09.03.2009 tarihinde Merkez Bankası Dolar satış kurunun l .80 TL olduğu dikkate alındığında bahse konu eşya için teklif edilen bedelin;
2520 Set X 3.75 USD X 1.80 TL = 17.010 TL
4190 Adet X 0.75 USD X 1.80 TL = 5.656.5 TL.
9768 Set X 3.75 USD X 1.80 TL. = 65.934 TL
6600 Adet X 0.75 USD X 1.80 TL = 8.910 TL olmak üzere toplam 97.510,5 TL.(54.172,5 USD) olduğu görülmektedir.
Yukarda yapılan izahattan anlaşılacağı üzere firmanın 2 adet TTB muhteviyatı 12.288 set masa örtüsü ile 10.790 adet masa örtüsü için teklif ettiği bedel toplamı 22.666,5 TL + 74.844 TL= 97.510,5 TL dir.
Eşyanın Erenköy İşletme Şube Müdürlüğü'nce Perakende Satış Fiyatı üzerinden elde edilen toplam satış hasılatı ise 60.860 TL + 71.808 TL.= 132.668 TL (80.405,85 USD) dir. (80.405,85 USD toplam satış hâsılatının eşyanın satış tarihindeki Merkez Bankası Döviz Kuru olan 1.65 TL'ye bölünmesi ile hesaplanmıştır.)
Bu durum da, eşyanın firma tarafından teklif edilen bedelden 35.157,5 TL (132.668 TL - 97.510,5 ) daha yüksek bir bedele satıldığını, firma tarafından teklif edilen bedelin dikkate alınmayarak hazine yararına daha yüksek bir hâsılat elde edildiğini göstermektedir. Döviz bazında düşünüldüğünde ise, 80.405,85 USD (Elde edilen hasılata göre) - 54.172,5 USD (Firma tarafından teklif edilen bedele göre)= 26.233,35 USD daha fazla bir tutara eşyanın tasfiyesinin sağlandığı görülmektedir.
Kaldı ki firmanın eşyaya Perakende Satış Kararı alınmadan önce 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 18.06.2009 tarih ve 5911 sayılı Kanunla değiştirilmeden önceki 179.maddesi ("Madde 179- 1.178 inci maddenin (a) bendine 'göre ihaleye çıkarılan eşyanın beyan sahibi, ihale ilanının yayımlandığı tarihe kadar, gümrük idaresine başvurarak söz konusu eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulmasını isteyebilir.
Ancak, bu talebin kabulü, söz konusu eşyaya ait tüm ithalat vergileri, cezalar ile ambarlama ve elleçleme giderleri ve diğer giderlerin beyan sahibi tarafından üstlenilmesine bağlıdır.
2. 178 inci maddenin (c) bendine göre tasfiyeye tabi eşya perakende satışına karar verildikten sonra, beyan sahibi bu maddenin 1 inci fıkrasına göre talepte bulunamaz…..) ile aynı kanunla yürürlükten kaldırılan 240. Maddesine göre ("Madde 240-179 uncu maddenin 1 inci fıkrası hükmüne göre, beyan sahibinin söz konuşu eşyayı serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutmak istemesi halinde, eşyanın döviz cinsinden CIF değerinin % l'i oranında para cezası Türk Lirası olarak alınır.”) CIF Bedelinin %1 i tutarı olan 2.071,86 TL ile ithalat vergileri olan ( beyannamelerine göre ) 20.790,06 TL olmak üzere toplam 22.861,92 TL ödeyerek eşyanın ithalini yapması mümkün bulunmakta idi.
İdaremizin tamamen eşyanın ülke ekonomisine bir an evvel kazandırılması yönünde hareket ettiği, kendisine intikal etlen tespit ve tahakkuk belgesine anında perakende satış kararı almasından net olarak anlaşılmakla birlikte firma yetkililerinin İdaremize yaptığı şifahi başvurularda perakende kararının iptal edilerek eşyanın tamamının kendilerine verilmesi taleplerine de itibar edilmediği eşyanın perakende satış suretiyle tasfiyesinin tamamlanmasından da anlaşılmakladır.
Bütün bu hususlar yanında İşletme Bölge Müdürlükleri Perakende Eşya Satış Talimatının Fiyat Tespitinde Esaslar başlıklı 7. Maddesinde;
" Perakende satış fiyatlarının tespitinde esas prensip serbest piyasa koşullarına göre, belirlenecek fiyatların piyasada kabul imkânına sahip olmasıdır. Bunu sağlamak üzere, bedel tespiti aşağıdaki unsurları içine alan piyasa etütleri göz önünde tutulmak sureliyle yapılır.
a) Piyasa konjonktürü,
b) Arz ve talep durumu,
c) Piyasadaki benzeri ürünlerin fiyatları,
d) Sürüm imkânları.
e) İmal edildiği yılı,
f) Kullanılmış olup olmadığı,
g) Orijinal ambalajında olup olmadığı
h) Orijinal olup olmadığı, (Taklit, sahte vb. olunması)
I) Hasar durumu,
J) Servis durumu, yedek parça ve onarım imkanı
İşletmeler stoklarında bulunan eşyanın tasfiyesini gerçekleştirebilmek için, satış fiyatının belirlenmesi sırasında piyasa rayicine göre, yukarıdaki unsurları göz önünde bulundurur. Fiyat belirlemede tüm bu esasların yanında, göz ardı edilmemesi gereken amaç eşyanın tasfiyesi, ekonomik değerin perakende satış suretiyle ülke ekonomisine girmesinin sağlanması, uygun zaman ve fiyatla satışa sunulmalıdır." Denilmekte olup, eşya için düzenlenen beyanname vb. belgelerde yer alan fiyatların eşyanın perakende satış fiyatının belirlenmesinde bağlayıcılığı bulunmamaktadır.
