Olumsuz global görünüm doğrultusunda bir çok petrol şirketinin rafinajda zarar ettiği 2009 yılını uyguladığı stratejilerle finansal açıdan güçlenerek karlı bir şekilde tamamlamayı başaran Tüpraş, yüzde 88 artışla ulaştığı 811 milyon TL net kar düzeyi ile hedefini gerçekleştirdi.
Geçen yıl ayrıca talep düşüşünün yanısıra Asya ve Ortadoğu'da açılan yeni rafineriler sektördeki dengeyi de bozdu. 2008 ve 2009 yılındaki toplam dünya petrol ürünleri tüketimi yaklaşık 1,6 milyon varil azalırken, açılan yeni rafinerilerin dünya üretim kapasitesini 2008'de yaklaşık 1 milyon varil, 2009 yılında da 2,0 milyon varil arttırmasıyla son 2 yılda toplam 4,6 milyon varillik bir arz fazlası yaşandı.
Şirket, krize rağmen yatırımların ve yeniden yapılanmaya yönelik çalışmaların kararlılıkla sürdürüldüğü 2009 yılında 1,21 milyar TL FAVÖK elde edilirken, tamamlanan yatırımlar, operasyonel iyileştirmeler, şarj optimizasyonu ve aktif satış politikası sonucunda Net Dönem Karı ise yüzde 88 artışla 811 milyon TL'ye ulaştı. 2008 yılında yüzde 11 olan özkaynak karlılığı yüzde 22'e çıkarılırken, 215 milyon dolar olan net borç pozisyonu 2009 yılı sonunda 655 milyon dolar net nakite yükseltildi.
Global krizin yurt içi tüketim üzerindeki olumsuz etkilerine rağmen, 18,2 milyon ton yurt içi satış gerçekleştirildi. 2009 yılında karlılığı düşen ihracat miktarı 2008 yılına göre yüzde 46 azaltılarak 1,8 milyar dolar değerinde 3,3 milyon ton ürün ihraç edildi. Böylelikle Tüpraş'ın 2009 yılı toplam satış miktarı 21,5 milyon ton oldu.
Yıl boyunca yaşanan krizin etkisini finansal verilerine en az yansıtacak şekilde optimum üretim ve satış politikasıyla, toplam akaryakıt pazarının yaklaşık yüzde 60'ını karşılayan Tüpraş, ülke benzin tüketiminin yüzde 2,7 azalmasına karşın, benzin satışlarını yüzde 1,9 oranında artırarak pazar payını yüzde 88 seviyesine yükselti.
Türkiye'de kırsal motorin tüketimi yüzde 9,4 daralırken, krizde kısılan vadeler, dağıtıcıların artan işletme sermayesi ihtiyacı kırsal motorin ithalatının artmasına neden oldu ve Tüpraş'ın kırsal motorin satışı ilave yüzde 10,6 azaldı. Düşük kükürtlü motorin tüketimi ise yüzde 17,3 artarken, Tüpraş'ın satış miktarı 231 bin ton artı.
BU YIL, 290 MİLYON DOLAR YATIRIM YAPACAK!
2009 yılındaki küçülmeden sonra 2010 yılında global ekonomide beklenen büyüme ve dünya enerji ve orta distilat ürün talebinde yükseliş beklentisini dikkate alan Tüpraş yönetimi, 2010 yılında ara ürün dahil kapasite kullanım oranının yüzde 69'dan yüzde 76 seviyesine yükseltilmesi ve yaklaşık 2 milyon ton üretim artışı programladı. 2010 yılının 2. yarısından itibaren iyileşmesi beklenen ihraç piyasası doğrultusunda ihracatını yükselterek toplam satışların 22,9 milyon tona ulaşması bekleniyor.
Rafinaj sektöründe olumsuz global görünüme rağmen finansal açıdan güçlenen Tüpraş, operasyonel karlılığına katkı sağlayacak yatırımlarına hız, geleceğine yön verecek kararlarını da bu dönemde aldı. Devir sonrası dönemde atılan adımlarla, yatırımların devam etmeyeceğine yönelik önyargılı tüm bakış açılarının da yersiz olduğu 1,2 milyar dolarlık yatırım harcaması ile ortaya konuldu. 2010 yılında karlılık ve operasyonel verimliliği artırıcı projelerin ağırlıkta olduğu 290 milyon dolar tutarında yatırım harcaması programlandı.
Tüpraş, Fuel Oil Dönüşüm projesinde de yüklenici firma seçimi yapılarak sözleşmeyi imzaladı. 2014 yılı başında devreye alması hedeflenen bu yatırım ile Türkiye motorin açığını üretimden karşılama yolunda önemli yol katledilmiş olacak. Bu projenin tamamlanması ile İzmit Rafinerisi Avrupa'nın en kompleks rafinerilerinden biri olacak ve 400 milyon doların üzerinde ilave FAVÖK oluşturulacak. Proje ile hem ülkemizin net ithalatçısı konumunda olduğu motorin arzına katkıda bulunulacak, hem de Tüpraş'ın rekabet gücü ve karlılığı daha da arttırılmış olacak.
