AMERİKAN diplomatik yazışmalarını yayınlayanan WikiLeaks internet sitesinin son sızıntısına göre, Türkiye Amerikan Boeing yolcu uçağı alımı karşılığında, ABD'den uzaya bir Türk astronotu gönderilmesi için yardım istedi. New York Times gazetesinin yayımladığı son WikiLeaks belgelerine göre, Amerikalı diplomatlar, Boeing'in Avrupalı rakibi Airbus karşısında uçak satışını artırması için birçok kez Boeing'e yardımda bulundu. Gazete ayrıca, WikiLeaks belgelerine göre geçen yılın başında Türkiye'nin, ilerideki bir NASA uçuşunda bir Türk astronotuna yer açılması karşılığında, Türk Hava Yolları'nın 20 Boeing yolcu uçağı satın alma önerisinde bulunduğunu da öne sürdü.
BAKAN YILDIRIM TALEP ETTİ!
Belgelere göre, Ocak 2010'da Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, ABD'nin o dönemdeki Ankara Büyükelçisi James F. Jeffrey ile görüşmesinde, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün, Türkiye'nin uzay programına ABD'nin yardım etmesini ve Amerikan Federal Havacılık İdaresi'nin (FAA) Türkiye'nin havacılık emniyetinin iyileştirilmesine destek sağlamasını istediğini iletti. Ulaştırma Bakanı Yıldırım, Amerikan Büyükelçisi'ne 'Bu alanda işbirliği satış için gerekli ortamı yaratır' dedi.ABD'nin Ankara Büyükelçiliği'nden 19 Ocak 2010 tarihinde gönderilen 'gizli' kodlu belgeye göre Gül, Obama'ya bir mektup göndererek, Türkiye'nin uzaya bir astronot gönderme isteğini de dile getirdi. Büyükelçi Jeffrey, Washington'a gönderdiği kriptoda, Türk makamlarının, Boeing uçağı satışını siyasi isteklerle ilintilendirme çabalarını 'nahoş bulduğunu ancak bu satışta siyasi etkinin derecesinin şaşırtıcı olmadığını' iletti. Jeffrey, Türk yetkililere de, Federal Havacılık İdaresi'ne (FAA) Türkiye'nin havacılık güvenliğinin iyileştirilmesi ve uzay keşif programında işbirliğinden iki ülkenin de karlı çıkacağını söylediğini belirtti. Jeffrey, mesajında, 'Belki yörüngeye bir Türk astronotu yerleştiremeyebiliriz ama havacılık güvenliğini iyileştirmek için Türkiye'nin bu alandaki kapasitesini güçlendirebileceğimiz bizim amaçlarımıza uygun programlar mevcut. Her halükarda, satış için şansımızı azamiye ulaştırmak istiyorsak, bakanın muğlak isteğine bir şekilde yanıt vermeliyiz' dedi.
Gazetenin haberine göre, görüşmeden 1 ay sonra Türkiye 20 uçak siparişi verdi. 2007 tarihli bir kriptoya göre, hem Amerikan hükümetinin hem de Boeing'in, Türkiye ve Tanzanya'daki üst düzey yetkililere ulaşmak için komisyon veya rüşvet karşılığı 'aracılarla' çalışma taleplerini reddettiğini ortaya koyuyor.
Uçak karşılığı verilen tavizler
Bush yönetimi ve Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy arasında, 2007'de Bahreyn'e yolcu uçağı satışı konusunda zorlu bir savaş verildi. ABD'li diplomatlar bu emirliği, Boeing satın almaları karşılığında, Ocak 2008'de George W. Bush'un bu ülkeyi ilk ziyaret edecek ABD Başkanı olacağını belirterek ikna etti.
ABD Dışişleri Bakanlığı, Suudi Arabistan Kralı Abdullah'ın kendi özel uçağına ABD Başkanlık uçağı Air Force One ile aynı teknolojinin uygulanması karşılığında, Boeing uçağı satışı için devreye girdi.
Bangladeş Başbakanı Şeyh Hasina, Boeing satışı karşılığında, ülkesinin havayolu şirketine New York'un JFK Havaalanı'na iniş izni verilmesini istedi.(akşam)
