Ahmet Hamdi Tanpınar, vefatının 50. yılı dolayısıyla düzenlenen bir programla anıldı. Prof. Dr. M. Fatih Andı, Tanpınar’ın yaşadığı dönemin de etkisiyle şahsiyet bölünmesi yaşadığını söyledi. Andı, ünlü yazarın yazdığının başka, yaşadığının başka olduğunu ifade etti.
Türk edebiyatının büyük yazarlarından biri olan Ahmet Hamdi Tanpınar vefatının 50’inci yılında anıldı. Bağcılar Belediyesi tarafından düzenlenen programda Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. M. Fatih Andı, Tanpınar’ı anlattı. Andı, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçiş döneminin tipik bir aydını olduğunu söyledi.
Tanpınar’ın yaşadığı dönemin bir sonucu olarak, pek çok çelişkisinin olduğuna dikkat çeken Andı, “Trajik bir şair, trajik bir yazar, trajik bir aydındır. Savaşın ortasında Darülfünun’da okuyor. Ama nasıl bir eğitim sistemi ki o sistemin içerisinden Ahmet Hamdi Tanpınar çıkabiliyor. O Ahmet Hamdi Tanpınar ki o trajik yönüne rağmen Türkiye’de 10 tane kültür adamını saymak gerekirse bunun içine girecek bir adam” dedi.
“Nerede yetişti, nasıl yetişti, hangi kaynaklar onu yetiştirdi?” sorularını soran Andı, bu sorulara yine kendi cevap verdi. Sadece Tanpınar’ın değil, onun neslinin de başarılı olduğunu ifade eden Andı, sözlerini şöyle sürdürdü: “Tanpınar’ın nesline bakalım. Bir nesil önceye, bir nesil sonraya bakalım. Ferit Kam’ı, Babanzade Ahmet Naim’i, Mehmet Akif’i, Yahya Kemal’i, Ahmet Haşim’i, Necip Fazıl’ı kim yetiştirdi? O zaman şunu söyleyebiliriz. Boşuna imparatorluk olmuyor. Onun suyunun suyu bile bu tür dev isimleri yetiştirebiliyor. Peki onu yıkıp yerine yeni bir eğitim sistemi ikame etmeye çalışan yeni yapılanma kimleri yetiştirdi. Orhan Veli’yi yetiştirdi, Cahit Sıktı’yı yetiştirdi, Sait Faik Abasıyanık’ı yetiştirdi. Bunlar da ilk nesli Cumhuriyet’in… Cumhuriyet’in okullarında yetişmişlerdir. Bu genç neslin akıbetlerine bir bakın, hayatlarında içkiye gark olmuşluk esastır. Pek çoğu genç yaşlarda alkole bağlı hastalıklardan gitmiştir. Alemlerde kaybolmuş bir nesil. İbretlik bir durum değil mi bu? Tanpınar’ın yetişme şartlarını Osmanlı’nın son döneminde aramak lazım.“
SAATLERİ AYARLAMA ENSTİTÜSÜ MÜTHİŞ BİR SİSTEM ELEŞTİRİSİ
Ahmet Hamdi Tanpınar’ın müthiş çelişkiler içerisinde bir yazar olduğuna dikkat çeken Andı, “Ancak o, edebiyatın her alanında çok başarılı eserler vermiş, musiki, mimari, resim, tarih gibi alanlarda çok iyi olan bir aydındır. Saatleri Ayarlama Enstitüsü müthiş bir sistem eleştirisidir. Ancak Tanpınar büyük bir kumarbazdır da. Yani yazdızları başka yaşadığı başta bir yazardır” diye konuştu.
Tanpınar’ın toplumda bilinen genel kanaatin aksine müfrit bir CHP’li olduğunu ifade eden Andı, en sevdiği liderin İsmet İnönü, en nefret ettiği liderin ise Adnan Menderes olduğunu söyledi. “Ahmet Hamdi Tanpınar, yaşadığı dönemin şahsiyet bölünmesini yaşamıştır” diyen Prof. Andı, Tanpınar’ın her yönüyle tanınması ve o şekilde değerlendirilmesi gerektiğini söyledi.
CİHAN
