THE LİRA-Türkiye, ekonomide gaz ve fren tartışmalarının ön plana çıktığı yılda yumuşak inişten sert inişe doğru yönelmeye başladı!
Yılın üçüncü çeyreğinde ekonomide büyüme, sadece yüzde 1.6 olarak gerçekleşirken, yüzde 2.5 seviyesindeki beklentilerin altında kaldı.
Böylece yılbaşından bu yana üç çeyreklik büyüme sadece yüzde 2.6 olurken, yılsonundaki yüzde 4'lük orta vadeli mali program beklentilerinin yakalanması neredeyse imkansız hale geldi. Mevsimsellikten arındırılmış veri yüzde 1.9, takvim ve mevsimsellik etkisinden arındırılmış veri ise yüzde 0.2 büyümeye işaret etti. Gayrı Safi Yurtiçi Hasıla rakamlarına bakıldığında, sektörel bazdaki soğuma çok ciddi anlamda öne çıktı.
Sektörler bazında bakıldığında, büyümeye en çok katkı vermesi beklenen sektör olan imalat sanayiinde, sadece yüzde 1.3'lük büyüme geldi. Dokuz aylık imalat sanayii büyümesi yüzde 2.8 oldu. Bununla birlikte, tarım sektörü yüzde 2.9 ile büyümeye katkı sağladı. Dokuz aylık tarım büyümesi yüzde 3.3 oldu.
Önceki yıllarda ekonomiyi taşıyan sektör olan inşaat sektörü, vergi, harç, KDV tartışmaları tedirginliğiyle soğumaya devam etti. İnşaat sektörü üçüncü çeyrekte yüzde 0.4 büyürken, dokuz ayda büyümeye sadece yüzde 1 katkı sağlayabildi.
Ancak kamuoyundaki tartışmaların ve esnafın şikayetinin temel noktasını oluşturan ticaret kalemindeki daralma büyük ölçüde dikkat çekti.
Toptan ve perakende ticaret üçüncü çeyrekte yüzde 1.2 daralırken, yılbaşından bu yana büyümesi sadece yüzde 0.1 ile sınırlı kaldı. Deyim yerindeyse, ticaret bu yıl
TÜRKİYE'DE DURMA NOKTASINA GELİNDİ!
Ekonomik büyümeye harcamalar yöntemiyle bakıldığında da tablo çok çarpıcı sonuçları ortaya koydu.
Hanehalkı harcaması, üç çeyrekten bu yana üst üste daralmaya devam etti ve üçüncü çeyrekte harcamalar yüzde 0.1 daraldı. Hanehalkının harcamadığı yerde, ekonomik büyüme ise devletin yaptığı harcamalardan gelmiş oldu. Devletin nihai tüketim harcamaları 3. çeyrekte yüzde 4.4, yılbaşından bu yana ise yüzde 4.7 arttı. Böylece büyümenin içindeki katkının önemli bir kısmı kamunun yaptığı harcamalardan gelmiş oldu.
Üçüncü çeyrek verisiyle aynı anda gelen sanayi üretimi verisi de yüzde 5.7 ile beklentilerin çok üzerinde bir daralmaya işaret edince, yılsonu hedeflerden ciddi şekilde uzaklaşılmış oldu.
Verinin ardından öne çıkan soru, Merkez Bankası'nın bu anlamda gelecek toplantıda faiz indirimini hangi düzeyde tutacağı ve kredileri canlandırmak adına zorunlu karşılıklarda bir indirime gidip gitmeyeceği oldu.
BGC Partners Başekonomisti Özgür Altuğ, verilerin ardından gelecek toplantıda faiz indirimine kesin gözüyle baktıklarını söyledi.
Altuğ, ihracata dayalı sektörlerdeki daralmanın kendini net şekilde hissettirdiğini aktardı.
Verinin ardından İMKB 100 Endeksi'nde herhangi bir değişiklik dikkat çekmedi. Endeks, 73 bin puanın üzerindeki seyrini sürdürüyor.
Hükümet yıl sonunda yüzde 3.2 büyüme hedefliyor.
Veri sonrasında tahvil faizi yüzde 5.73'e geriledi.
"EKONOMİDE TOPARLANMA HALEN ZAYIF SEYREDİYOR"
Garanti Yatırım Ekonomisti Gizem Öztok, sanayi üretiminin Ekim ayında %5.7 daraldığını, beklentiler %2 seviyesinde bulunduğunu kaydetti.
Gizem Öztok yaptığı açıklamada, ekim datasına bakıldığında aramalı imalatı ve sermaye malı imalatında %7 yıllık daralma olduğunu kaydederek, yatırımlar açısından olumsuz olduğunu bildirdi.
Öztok, sözlerini şu şekilde sürdürdü:
"İmalat sanayi alt detaylarına baktığımızda ise motorlu kara taşıtları ve diğer ulaşım araçlarında sırasıyla %9 ve %18 daralma var. Bunun geçici olduğunu düşünüyoruz.
Datanın trendine baktığımızda da (4A ortalama) büyüme açısından yeninden hızlanmanın başladığı bir döneme girdiğimizi söylemek şu aşamada biraz erken. Dolayısıylsa diğer büyüme göstergelerini de baz alırsak, ekonomide toparlanmanın halen zayıf seyrettiği yönündeki görüşümüzü koruyoruz. 2012 sonunda %2.5-3 civarında bir büyüme ile bitireceğimizi hesaplıyoruz. 18 Aralıktaki MB toplantısında, koridorun alt bandında (%5) ve politika faizinde (%5.75) 25-50 baz puan. Üst bantta ise yalnızca 25 baz puanlık indirim bekliyoruz. MB’nın üst bandı sabit tutma ihtimali de var. "
