AKP’de, “başkanlık sistemine geçilmesi durumunda, artık Abdullah Gül’ün içinde olabileceği hiçbir formül kalmayacağına” dikkat çekiliyor. Partide, başkanlık sisteminin Gül’ü ilgilendiren boyutu, “Artık sistemde başkan dışında önemli bir koltuk olmayacağı için Gül’e formül arayışları da sona erecek” şeklinde tanımlanıyor.
AKP’nin, bir süredir uyuttuğu başkanlık sistemini, yeni anayasa sürecinde yazım aşamasıyla birlikte yeniden ısıtmasının altından bir kez daha Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’e yönelik hesaplar çıktı. Mevcut sistemde Köşk sonrası başbakan ya da parti başkanı olma şansı bulunan Gül’e, başkanlık sistemine geçilmesi durumunda, koltuk kalmayacak. Gül, başkanlık sistemine “Çekincelerim var” diyerek karşı olduğunu açıklamıştı. Daha önce Gül’le aynı çizgide hareket eden Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç ise bu kez Erdoğan’la birlikte başkanlık sisteminden yana davranabileceğinin mesajını verdi.
AKP, Cumhurbaşkanlığı Seçim Yasası’nda doğrudan Gül’ün önünü kapatan bir düzenleme yapmıştı. Halen Anayasa Mahkemesi’ndeki Cumhurbaşkanlığı Seçim Yasası’yla Gül’ün ikinci kez adaylık yolunu kapatmıştı. Ancak anayasanın eşitlik ile seçme ve seçilme hakkı ilkelerinin ihlali nedeniyle AKP’de Gül’ün ikinci kez cumhurbaşkanı adayı olmasının yolunu kapatan düzenlemenin Anayasa Mahkemesi’nce iptal edileceği beklentileri oluştu. Partide karar tarihi yaklaştıkça, Erdoğan’ın artık cumhurbaşkanı olmaya hazırlandığı görüşüyle, “Böylesi bir kısmi iptal kararı çıkması durumunda 2014’te Gül’ün de yeniden adaylık hakkının bulunmasının parti içinde sancılara yol açabileceği” değerlendirmeleri yapılmaya başlandı.
Gül başkanlığa karşı
Partide Anayasa Mahkemesi’nin kısa süre sonra bu konuda vereceği olası kararı üzerine iç değerlendirmeler sürerken AKP yönetimi bu kez Gül’ün önünü tamamen kapatacak başkanlık sistemi önerisini yeniden gündeme getirdi. AKP’de, “başkanlık sistemine geçilmesi durumunda, artık Gül’ün içinde olabileceği hiçbir formül kalmayacağına” dikkat çekiliyor. Partide, başkanlık sisteminin Gül’ü ilgilendiren boyutu, “Artık sistemde başkan dışında önemli bir koltuk olmayacağı için Gül’e formül arayışları da sona erecek” şeklinde tanımlanıyor.
2011 yılında başkanlık sistemi yeniden tartışıldığında AKP içinde farklı cepheleşmeler ortaya çıkmıştı. Gül, “Başkanlık sistemi için şüphesiz çekincelerim var. Avantajlarından çok dezavantajları da var” diyerek başkanlık sistemi konusunda Erdoğan’la ters düşmüştü. Arınç da Gül’le aynı safta yer alarak “Parlamenter sistemin Türkiye için daha iyi sonuç verebileceği kanaatini taşıyorum” açıklaması yapmıştı.
Arınç, bu kez başkanlık sistemine doğrudan tavır almazken sistem değişikliği konusunda daha ılımlı mesajlar verdi. Arınç, “Başkanlık sistemini de konuşabilmeliyiz, Fransa örneğinde daha çok zikredilen yarı başkanlık sistemini de konuşabilmeliyiz. Bugün Sayın Tayyip Erdoğan olmasa, onun güçlü liderliği olmasa ve olası bir seçimde o seçilecek diye bazılarında bir endişe olmasa, rahatlıkla bu sistemi kabul edebilirler. Çünkü kendi liderlerine bakıyorlar, böyle bir ihtimal görülmediği için... ‘Eyvah bir de başımıza yarın başkan olarak çıkarsa halimiz ne olacak’ diye endişe edenler var” açıklaması yaparak, Gül çizgisinden Erdoğan çizgisine yaklaştığının ipuçlarını verdi.
Kuzu: "3 parti istemezse olmaz!"
AKP’de başkanlık sisteminin en ateşli savunucularından TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu, başkanlık sistemiyle dikta geleceği, Hitler, Mussolini benzeri liderlerin geleceği eleştirilerine karşı Kuzu, “Hitler, Mussolini, padişahlık, sultanlık gelir diyenler açık söylüyorum başkanlık sistemini zerre kadar bilmiyorlar. İngiltere, İtalya Almanya başbakanları, bizim başbakan şu anda ABD Başkanı Obama’dan en az üç kat daha yetkili. Mevcut sistemde asıl korkunç parti baskısı var” diye konuştu. Kuzu, “Başkanlık sistemi yeni anayasada olmazsa olmazınız mı” sorusuna, “Keşke olmazsa olmazımız olsa. Ama üç siyasi partimiz de ‘zinhar olmaz’ derse o zaman parlamenter modelde devam edilir” karşılığını verdi.ERDEM GÜL / Cumhuriyet
