Van’da Ocak 2011’den önce yapılan binaların denetlenmediği denetimin sadece yeni yapılan binalarda geçerli olduğu belirtildi.
7.2 şiddetindeki depremle sarsılan Van’ın, Yapı Denetimi Kanunu uygulanan pilot kentler arasına çok sonradan alındığı, kentte kanunun yaygın uygulamasının ise geçtiğimiz ocak ayında başladığı ortaya çıktı. TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Serdar Harp, Van’da Ocak 2011’den önce yapılan binaların denetlenmesinin mümkün olmadığını, denetimin sadece yeni yapılan binalar için söz konusu olduğunu söyledi.
Marmara depreminin ardından gündeme gelen yapı denetimi için ilk olarak 2000’de kanun hükmünde kararname çıkarıldı ancak Anayasa Mahkemesi’nce iptal edildi. 2001’de ise 4708 sayılı “Yapı Denetim Kanunu” yürürlüğe girdi.
İlk etapta 27 pilot il belirlendi. Deprem uzmanlarının riskli bölge olarak gördükleri Van ise pilot iller arasında alınmadı. Daha sonra pilot il sayısı 19’a düşürüldü. Bunların dışında kalan yerleşim yerlerinde “teknik uygulama sorumluluğu” sistemi uygulaması devam etti. 2009’da pilot illerin sayısı artırılınca Van da uygulamaya dahil edildi.
Mevcut denetim dışı
Pilot uygulamanın ardından Yapı Denetimi Kanunu’nun yaygın uygulaması ise 2011 Ocak ayında yürürlüğe girdi. Kanun ile yapıların denetim işlerinin kurumsal olarak yapılması kuralı getirildi. Kanun ile belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve dışında kalan yerlerde kalacak yapıların denetimi zorunlu oldu.
Milliyet’e bilgi veren Harp, Van’da Ocak 2011’den önce yapılan binaların denetlenmesinin mümkün olmadığını, denetimin sadece yeni yapılan binalar için söz konusu olduğunu söyledi. Harp, mevcut binalar için de karne, tüm binaları kapsayacak bir envanter çıkarılması gerektiğini, ancak bu konuda mevzuatın yetersiz kaldığını ifade etti.
Kamuda denetim yok
Binaların depreme dayanıklılığını sağlamak için inşaatta uyulması gereken teknik esasları belirlemek amacıyla 2007’de yürürlüğe sokulan Deprem Yönetmeliği’nin detaylı bir metin olduğunu anlatan Harp, bu esasların pratikte hayata geçirilemediğini ifade etti. Mevcut denetimin yetersiz olduğunu savunan Harp, “Özellikle kamuda denetim denen bir şey yok” diye konuştu.
MİTHAT YURDAKUL/Milliyet
