Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun (HSYK) çıkardığı yönetmeliklere yargı yolu Danıştay kararıyla kapandı. Danıştay 5. Dairesi, HSYK Teftiş Kurulu Yönetmeliği’nin iptal istemini “hukuki olanak bulunmadığı” gerekçesiyle reddetti. Böylece HSYK’nın çıkardığı yönetmeliklere yargı yolu kapandı.
Yargıçlar ve Savcılar Sendikası (YARGI-SEN) Başkanı Ömer Faruk Eminağaoğlu, 9 Nisan 2001 tarihinde yürürlüğe giren HSYK Teftiş Kurulu Yönetmeliği’nin iptali istemiyle dava açtı.
Davayı inceleyen Danıştay 5. Dairesi kararında, 2010 yılında referandumla değiştirilen Anayasa’nın 159. Maddesinde HSYK’nın oluşumu ile çalışma usul ve esaslarının belirlendiğine dikkat çekilerek, aynı maddenin 11. fıkrasında yer alan “Kurulun meslekten çıkarma cezasına ilişkin olanlar dışındaki kararlarına karşı yargı mercilerine başvurulamayacağı hükme bağlanmıştır” hükmünü anımsattı.
-YÖNETMELİK HSYK KARARIYLA ÇIKARILDI DAVA AÇILAMAZ-
Daire kararında 6087 sayılı Kanunu’nun 6. maddesine göre, HSYK’nın yönetmelik çıkarabileceğin, genelgeler düzenleyebileceği belirtildi, yönetmeliğin 11 Aralık 2010 tarihli HSYK Kanunu’nun 14. maddesine dayanılarak çıkarıldığı ifade edildi. Kararda, yönetmeliğin Teftiş Kurulu ve kurul müfettişlerinin çalışma ve yöntemleri ile denetim, araştırma, inceleme ve soruşturmalara ilişkin usul ve esaslarını düzenlemek amacıyla hazırlandığı, hükümlerinin ise HSYK tarafından yürütüleceğine işaret edildi.
Daire, iptal kararında, “HSYK tarafından hazırlanan ve yine aynı Kurul kararıyla yürürlüğe konularak yürütülmesi sağlanan yönetmeliğin HSYK’ya ait bir karar sonrasında hukuki sonuç ve etki yaratabilecek nitelik kazandığı konusunda duraksama bulunmamaktadır” denildi. Danıştay 5. Daire kararının gerekçesi şöyle açıklandı:
“Dava konusu edilen Yönetmeliğin Anayasa’nın HSYK kararlarına karşı yargı yolunu kapatan 159. maddesi kapsamında ele alınıp değerlendirilmesi gerektiği açık olduğundan HSYK kararıyla yürürlüğe konulmuş olan dava konusu yönetmeliğin yargı mercileri önünde idari dava konusu edilebilmesine Anayasa’nın 159. maddesindeki kesin kuralı karşısında hukuki olanak bulunmamaktadır.”
-DARBE KONSEYİNE GEÇİCİ OLARAK VERİLEN YETKİLER HSYK’YA KALICI OLARAK SAĞLANDI-
Danıştay’ın kararını ANKA’ya değerlendiren YARGI-SEN Başkanı Ömer Faruk Eminağaoğlu, HSYK genelge ve yönetmeliklerine karşı yargı yolunun kapatıldığını belirterek, “HSYK, Türkiye’de yönetmelikleri ve genelgeleri yargı yoluna kapalı olan tek kurum olmuştur. İşte yeni yapılandırılıp darbe konseyi yetkileriyle de donatılan bu HSYK, reform olarak sunulmaktadır. Bu durumu perdelemek için HSYK’nın meslekten ihraç kararlarına karşı yargı yolunun açılması öne çekilmekteyse de HSYK’nın ihraç kararı vermeyerek sistematik işkence tarzında sürdürdüğü kararları ve genişleyen görev alanı içindeki diğer tüm kararları yargı denetimi dışında kalmaya devam etmektedir” dedi.
Yapılan işlemin 12 Eylül 1980 darbesinin dönemiyle aynı olduğunu savunan Eminağaoğlu, “HSYK, bu işlemleri ile yasa ve anayasadaki hak ve güvenceleri ortadan kaldırmıştır. Darbe konseyine geçici olarak verilen yetkiler, 2010 ve sonrasında kalıcı olarak HSYK’ya sağlanmış, bu durum yeni yapılandırılan Danıştay tarafından bile tescil edilmiştir” dedi.
Danıştay’ın, Anayasa’nın düzenleyici işlemlere yargı yolunun açık olduğunu belirten maddesi yerine HSYK ile ilgili maddesini dayanak aldığına dikkat çeken Eminağaoğlu, “Türkiye, yargıç ve savcıların güvencede olabilmek için, yargıç güvencesi diye sunulan kurallar yerine, herkese uygulanan ve yetersiz güvenceler içeren kuralların yargıç ve savcılara da uygulanıp, sadece vatandaş muamelesi yapılmasının bile daha fazla güvence sağladığı bir ülke durumuna gelmiştir” değerlendirmesinde bulundu.
