Uluslararası medyada geniş yer bulan YAŞ kararları, 'Türkiye'de, uzun yıllar süren 'asker-sivil mücadelesi bitti' şeklinde yorumlandı
Silahlı Kuvvetleri yeniden şekillendiren YAŞ kararları dünya basınında geniş yankı buldu. En çarpıcı analizi, İngiliz The Economist dergisi sayfalarına taşıdı. 'Türkiye'de politikacılarla generaller arasındaki uzun mücadele bitti gibi' yorumu yapılan analizde, ordudaki istifalar şöyle değerlendirildi: 'Türkiye'nin katı laikleri için Atatürk'ün Cumhuriyetinin aşağılayıcı bir sonu, onları hor görenler açısından ise demokrasi için dönülmez bir zafer.' 'Bir zamanlar her şeye kadir olup 1960'dan bu yana dört hükümeti deviren ordunun borusu artık ötmüyor' ifadelerine yer verilen analizde, 'Türkiye'nin, politize olmaktan çıkarılan bir orduyla çok daha iyi durumda olmakla birlikte zayıf bir ordunun, bölgesel hırsları açısından iyi olmayacağı' belirtildi. AK Parti'ye yönelik bazı uyarılarılarda da bulunan Economist, Menderes olayının, Başbakan Erdoğan için bazı dersler içerdiğini savundu. Diğer yorumlar ise şöyle:
- Financial Times: Sivil politikacılar nihayet orduya hakim oldu. Ancak Erdoğan, liberal demokrasiyi teşvik etmekten çok muhalifleri bastırmakla ve devlet kurumlarında AKP tekelini tesis etmekle ilgilendiği izlemini silmelidir.
- İndependent: Komutan atamaları, sivillerin ordu üzerindeki kontrollünü sağlamlaştıran bir düzenleme. Orgeneral Işık Koşaner ve üç komutanın istifaları laik orduyla Başbakan arasında yıllarca süren gerginliği su üstüne çıkarttı.
- BBC: Orgeneral Necdet Özel'in selefinden nasıl farklı olacağını henüz söylemek
zor. Hükümetin orduya yönelik reform planları, General Özel'in sivil otoriteyi tanıma istekliliğinin testi olacak.
- New York Times: Türkiye'nin sivil liderliği, dört yeni komutan atamasıyla ordu üzerindeki kontrolü güçlendirdi.
- El Pais: Ordu zirvesi, bilek güreşini kaybetti.
- Dnevni Avaz: Erdoğan, yeni Türkiye'nin babası.
The Ekonomist
Türkiye, Araplara model değil
İngiliz Economist dergisi, Türkiye'nin 'Arap Baharı' sonrasi değişim geçiren ülkelere model olup olmayacağı tartışmasını masaya yatırdı. Türkiye modelinin Arap ülkelerinde tekrar edilmesinin zorluğuna dikkat çekilen makalede şöyle denildi: 'Türkiye'nin ılımlı İslamcıları bir günde oluşmadı. Ortaya çıkmaları ve ehlileşmeleri uzun zaman aldı ve çok sayıda karşı kuvvete bağlıydı. Bunlar arasında ordu da vardı.' Economist, aynı makalede Fettulah Gülen örneğine de dikkat çekti. 'Türkler üzerinde en etkili dini hoca' olarak tanımlanan Gülen'e ilişkin şu ifadeler kullanıldı: Çoğu Arap İslamcısının aksine Hıristiyan ve Musevileri memnun etmeye çalışıyor. Gülen'in takipçileri 1990'larda yaptıkları toplantıların Erdoğan'ı İslam devleti fikrinden vazgeçirmede etkili olduğunu söylüyor.
MGK'nın yüzü değişti
- TSK'daki yeni dönemle birlikte Milli Güvenlik Kurulu'nda (MGK) da kapsamlı bir revizyon gerçekleşti. Hazirandaki son MGK toplantısında askeri kanatta, YAŞ öncesi emekliye ayrılan orgeneraller Işık Koşaner, Erdal Ceylanoğlu, Eşref Uğur Yiğit ve Hasan Aksay oturuyordu. Orgeneral Necdet Özel de Jandarma Genel Komutanı sıfatıyla yerini almıştı. TSK'nın yeni komuta kademesiyle birlikte bu kadro büyük ölçüde değişti. İki hafta sonra gerçekleştirilmesi planlanan MGK'da askeri kanadın ilk sırasında artık Genelkurmay Başkanı sıfatıyla Orgeneral Özel oturacak. Diğer komutanlar ise MGK'ya ilk kez katılacaklar.
- Kurulun asli üyeleri arasında olmamakla birlikte güvenlikle ilgili konular ele alındığından Emniyet Genel Müdürü de her toplantıya katılıyor. Geçen günlerde bu göreve atanan Mehmet Kılıçlar da bu ayki MGK'da yerini alacak.
- Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz ve İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin ilk kez kurulda yer bulacak. Hakkı KURBAN
Terör ve Suriye ana başlık
Yeni üyelerle toplanacak MGK'nın ana başlığında terör ve Suriye konularının olacağı belirtiliyor. Terörle mücadele konusu, önceki gün YAŞ'tan hemen sonra yapılan güvenlik zirvesinde en geniş kapsamda değerlendirilmişti. Terörle mücadelede yeni anlayış ve stratejinin MGK'da şekillenmesi ve hükümete tavsiye kararlarının alınması bekleniyor. Suriye'de ise yüzlerce kişinin ölümüyle sonuçlanan ve Türkiye'nin sert tepkisine yol açan olayların ardından izlenecek politika kurulun gündeminde olacak!
