GÜMRÜKLERDE SUÇ VE CEZA

Operasyonlar, soruşturmalar ve vatan satanlardan biraz uzaklaşıp yeni yazımızda mevzuattan, disiplinden, yapılması gerekenlerden, değiştirilmesi gerekenlerden söz edelim bu yazımızda...

Şöyle ki;

4458 sayılı Gümrük Kanunu (GK) Gümrüklerde İş Takibi ve Gümrük Müşavirliği’ni 225-2320 maddeleri arası, cezalarını ise Geçici 5 ve 6. Maddelerinde değerlendirmektedir.

Uyarma, kınama cezalarını Bölge Müdürlükleri, geçici mesleki faaliyetten alıkoyma cezasını Merkez Disiplin Kurulu, meslekten çıkarma cezasını Yüksek Disiplin tarafından değerlendirilmektedir. Sahte belgelere dayanarak iş takibinde kınama cezası verilmekte, Bakanlık Müfettişleri ve Bölge Müdürleri en fazla 6 aya kadar iş takipleri bloke konularak engellenebilmektedir. Dürüstlükle işlerini yapmayanlar; kusurlu yapanlar; mesleki prensiplere aykırı kusurlu davrananlar geçici meslekten alıkoyma cezası verilmektedir. 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu (KMK) mahkeme kararları kesinleştiğinde meslekten çıkarma cezası verilmektedir.

Yeminli Gümrük Müşavirleri Gümrük Yönetmeliği (GY) 574-578 arasında; Cezaları 578. Maddede; Gümrüklerde iş takibi GY 561-563 maddeleri arasında değerlendirilmiştir. Gümrükler Genel Müdürlüğü (GGM) Yükümlü Kayıt Takip Sistemi 1 seri nolu Tebliği ile iş takiplerini 20.12.2014 tarihli Resmî Gazete’de yayılanmış, Bilge kodu şifresi, e-imza ile iş takiplerinin tanımını ve sistemin işletimini kurmuşlardır.

Gümrük Müşavirliği cezaları Gümrük Müşavirliği bilgi sistemi üzerine yapılmaktadır. Fakat süreçleri ve nihai ceza uygulaması için bilgi sistemi yeterli gelmemektedir. Eski sistem ve süreç takibi her bölge müdürlüğünde farklı yapılabilmektedir. Sistem kullanıcısı genelde Bölge Müdürlükleridir. Firma kuruluşları, iş değişikleri, Müşavirlik Dernekleri aracılığı yazılı bildirimi ile yapılmaktadır. Yazılı bildirimler sistemsel yapılmadığı için gecikmekte, YKTS ile entegre yürümemektedir.

AVUKATLAR CİRİT ATIYOR..

Firmaların temsilcileri kendi elemanları olduğu takdirde işlemiş oldukları disiplin suçlarının nasıl değerlendirileceği tanımlanmamış ve takibi yapılmamaktadır. Acente temsilcilerinin, özet beyan ve transit işlemi yapan firmaların, teminat işlemi yapan firmaların, avukatların disiplin işlemlerinin nasıl yapılacağı değerlendirilmemiştir. En kısa sürede bu kişilerin disiplin işlemleri ile ilgili hukuki değerlendirmeler yapılmalıdır. Son 10 yıl içinde avukatlar gümrük işlemlerin her alanında cirit atar olmuştur. Yukarıda belirtilen özet beyan, transit, teminat, gümrük işlemlerini muhakkak Gümrük Müşavirlerinin yapması sağlanmalıdır. Yoksa gümrük işlemlerinde sorumlu olmayan vekil olan kişilerin hiçbir hukuki ve mesleki sorumluluğu olmadan keyfi işlemlere imza atabilmektedirler. Temsilci firmaların birden fazla çalışanı varsa ticari kişiliklerin durumu nasıl olacaktır belirlenmesi gerekmektedir.

HUKUKA UYGUN DEĞİLDİR!

Disiplin işlemlerinde süreç belirlenmemiş kodlanmamıştır.

Disiplin suçu işlemlerinde ilk aşamada iş için sistemde dosya manuel işlenmekte muhakkik ataması için Bölge Müdürlüklerinden Müdürlüklere yazı yazılmakta, Müdürlükler Müdür Yardımcılarını ya da Yardımcı vekillerini soruşturmacı olarak atamaktadırlar.

Disiplin soruşturmaları Bölge Müdürü adına yapılmaktadır. Bölge Müdürü adına soruşturmacı ancak Bölge Müdürü Yardımcıları olabilir. Şu anda Gümrük Müdürlüklerindeki Gümrük Müdürü adına hareket eden Müdür Yardımcıları tarafından yapılan hukuka uygun değildir. Hiçbir Bölge Müdürlüğünde, Bölge Müdürü Yardımcıları soruşturmacı görevi yapmamaktadır.

Müdürlükteki soruşturmacı olarak belirlenen gümrük müdür yardımcıları ya da vekilleri gümrük işlemlerinde yapılan hata, kusur, kasıt ve keyfiliklerle ilgili illiyet bağlantısını kuramamakta ya da takibini yapamamaktadırlar.

Teftiş raporuna, Bölge Müdürlüğü Kontrol raporlarına ve suça konu çoklu işlemlerde; tekrarlı beyanlarda dolaylı temsilci ve işlem yapan temsilci firmanın hukuki disiplin durumları ile ilgili hiçbir değerlendirme yapılmamaktadır.

Birden fazla disipline aykırı davranışı muhakkik soruşturmacı dosyalarını Bölge Müdürü adına Kontrol Şubelerinin hazırlayacağı ve bölge Müdür yardımcısı tarafından paraflanan raporlar ile; birden fazla bölge müdürlüğünü ilgilendiren disiplin işlemlerinde Teftiş Kurulları tarafından hazırlanacak raporlara göre değerlendirmelerin yapılması uygun olacaktır. Kısaca Müdürlüklerdeki Müdür yardımcıları ya da vekillerinin düzenlediği soruşturmacı raporları hukuksuz, etkisiz ve yetersiz kalmaktadır.

ÖNEM ARZ EDİYOR

Ayrıca YGM’lerin antrepolarda tespit edilen usulsüz ve kusurlu işlem disiplin değerlendirmeleri yapılmamaktadır. Bu yıl her Bölge Müdürlüğü bağlantılarında antrepolarda elleçlenen açık kalan kayıtları tutmayan yüzlerce hatta binlerce işlem teftiş personelleri tarafından tespiti yapılmıştır. Sadece beyan sahiplerine işlem yapılması talimatlandırılmıştır.

YGM’ler hakkında hiçbir tasarrufta bulunulmamıştır. Sebebini düşününce acaba kendileri daha sonra YGM olurlarsa ilgili firmalarda YGM olacakları mı tercihlerini etkilemiştir merak uyandırmaktadır.

Geçici depolama yerleri ve Hızlı Kargo taşımacılığındaki beyanlarda, gümrük işlemlerinde temsilcilerin ve firmaların disiplin sorumlulukları nasıl olacaktır bir an önce hukuki altyapısı oluşturulmalıdır. Buralardaki işlemlerin de Gümrük Müşavirleri kanalı ile yapılması disiplin değerlendirmelerinde önem arz etmektedir.

Gümrük Müşavirliği Bilgi Sistemi güncel hale getirilmeli beyan-onay şeklinde yürümeli, disiplin işlemleri kodlu olarak sistem üzerinden yürütülmelidir. Müşavirlerin tekrarlı, bilinçli, kusurlu işlemleri anında değerlendirilmelidir. Suça konu işlemler tahkikat sürecinde dosya oluşuncaya kadar ve dosya oluştuktan sonra mahkeme takibi sürecinde bekleme aşamasında kalmaktadır.

YKTS, bilge sitemi 2014 yılından bu yana entegre olduğundan her müdürlükte Dolaylı Temsilci dosyaları görülebilmekte ve bilge kodları aktif olmaktadır. GY 564 işlemlerinde, maddede belirtilen her farklı müdürlükte işlemden önce, 2014 yılından önceki gibi dilekçe verilerek dosyaların sunulması istenilmektedir.

Bu madde dilekçe sistemi işleyen dönemde geçerlidir. 2014 yılı sonrası YKTS her müdürlükte Bile Şifrelerini aktif hale getirmektedir. Müdürlüklerin GY 564 maddesine aykırılıktan düzenlemiş olduğu cezalar 2014 yılından beri geçerliliğini yitirmiştir.

KISACA YUKARIDA BELİRTİLEN HUSUSLARDA YENİDEN YAPILANMA VE DÜZENLEMELERE İHTİYAÇ VARDIR.

......................................